- Mens en hond, mens en auto.
Je kent dat wel, soms zie je een mens die een hond uitlaat, en dan denk je: wat lijken die op elkaar. Wat is er aan de hand? Er kan een enkele keer sprake zijn van een echte fysieke gelijkenis qua kop, lichaamsbouw, bek etc. Maar die gelijkenis is vaak verzonnen, en wat helemaal onzin is: een baas die in de loop van de tijd op zijn hond gaat lijken of omgekeerd. Het kan zijn dat een mens een hond kiest die goed bij hem past, een zekere gelijkenis vertoont met eigenschappen en karakter van de baas/mens in kwestie. Of er zit een soort alter ego verhaal achter: je kiest een hond die qua karakter etc. is zoals jij eigenlijk zou willen zijn. Soms kiest iemand een hond die sterk en agressief is; alweer wat de baas ook zou willen zijn? Of die de baas een lekker fijn en veilig gevoel geeft? Of je kiest een hond die gewoon lekker makkelijk is: volgzaam, stil, lief, aanhankelijk, kindervriend etc.
Waarom dit hondenverhaal? Omdat we als mens vaak vergelijkbare relaties hebben met onze auto. Ga maar na, de overwegingen en emoties die bij de keuze van een auto een rol spelen. Je kiest een auto die een spiegelbeeld is van jou en je karakter, of juist een auto die is zoals jezelf graag zou willen zijn: een droombeeld dus, kwestie van compensatiegedrag. Ik ben groot, stoer en sterk dus mijn auto ook. Ik ben een macho, wil indruk maken en kies voor sterk, veel power en lawaai. Ik ben een hele goede rijder en kies dus voor een sportauto, de Hamilton/Verstappen fictie dus. Ik ben een echte family man, ga voor veiligheid en kies dus voor een Zweedse koets.
Ik wil graag bij die bepaalde groep mensen behoren en kies dus een auto die in die groep gangbaar is, om erbij te horen, en dat prettige wij-gevoel te ervaren. In veel gevallen zal de keuze voor een auto mede worden bepaald door budget, te rijden afstanden, praktische dingen als aantal gezinsleden/zitplaatsen en aard van gebruik (kampeervakantie, off the road tocht etc.).
- Nut en waarde van de auto.
Maar dan…We kiezen een auto vanwege de functionaliteit, “value for money” etc. Maar vanaf de eerste auto ging het om status, imago, identiteit, sportief, luxe, sjiek, en/of sexy. Daar zat en zit de kracht van de auto, van de fabrikant. Je koopt een ding, een auto, maar je koopt veel meer: identiteit, status, vrijheid, een beter en mooier leven. En dat leidt tot die oneindige reeks merken/modellen en uitvoeringen en een boekwerk met mogelijke accessoires. Daarmee toon je je power, portemonnee, en goede smaak. Een opmerking terzijde: Nederlanders kozen altijd heel selectief hun accessoires (want duur); Duitse consumenten zeiden altijd in het verkoopgesprek met een royaal gebaar: doe de hele lijst maar. Razend duur vaak in euro’s, maar ook met een enorme toegevoegde waarde in je imago, status en “Freude am Fahren”; alles heeft zijn prijs. Het klinkt allemaal als psychologie les 1 maar het is echt waar. Hier zit de kracht, de attractiviteit van de auto, de onweerstaanbare aantrekkingskracht voor de consument. En daarmee de kracht van de fabrikant en dealer. En, kort door de bocht, is daarmee verklaard waarom die auto in 125 jaar zo’n dominante positie heeft veroverd en nauwelijks is weg te denken uit ons leven, uit onze samenleving. De auto heeft 125 jaar zijn wil kunnen opleggen aan de omgeving, aan de wereld; dat omdraaien is dus een aardige uitdaging.
- Terug naar mens-auto relatie.
De keuze en aanschaf van de auto vormen het begin van een mooie, warme en hechte relatie. Het begint met de feestelijke overhandiging van de auto, waarbij alsof het een striptease is het doek langzaam wordt weggetrokken. Een verassing zal het hopelijk nooit zijn, de rekening is al betaald. Dan begint dat lange gelukkige leven, dat eindeloze samenzijn. Je voelt je thuis in die auto, met je eigen rommeltjes en spullen. Het wordt jouw eigen cocon, werkplek etc. Ook breekt het moment aan om die auto eens flink te individualiseren; vroeger was dat heel gewoon, maar die traditie is ergens gesneuveld. Je weet het nog wel (althans de ouderen): striping, allerlei quasi-grappige stickers, getinte ramen, belachelijke uitlaten.
Uit die tijd (de vorige eeuw) stamt ook het idee dat je een soort liefdesrelatie aanging met de auto. Bezitsdrang en bescherming: kom je aan mijn auto, dan kom je aan mij. Maar ook werd “liefdevol” gesproken over die auto: een flinke wasbeurt geven, wat een verwennerij; een paar nieuwe sloffen (bedoeld werd: banden). Maar ook fabrikanten deden hieraan mee met het ontwerp van hun auto’s, die vervolgens dan in de markt weer werden vergeleken met (vrouwelijke) vormen; aan fantasie geen gebrek. Die auto is wel vaker een spiegel van de tijd. Denk aan allerlei vormen vanuit lucht- en ruimtevaart in de jaren ’50, de military look met terreinwagens, SUV’s en het icoon bij uitstek, de Hummer. En denk aan de klonen die in de communistische wereld werden gebouwd van Rolls Royce/Bentley, BMW of Maybach.
- antropomorf.
Het klinkt absurd misschien, maar het gebeurt vaker: menselijke eigenschappen worden toegekend aan (niet-menselijke) dingen of dieren, en omgekeerd. Antropomorfisme heet dat. Gek? Nee hoor. Denk aan de rol van dieren in kinderboeken, tekenfilms etc. Misschien zit in deze projecties en gelijkenissen wel een belangrijke oorzaak van die sterke twee-eenheid die de mens ervaart in relatie tot zijn of haar automobiel. Mens en auto versterken elkaar wederzijds.
In een volgende blog over car design kom ik hier nog eens op terug.
Hans groenhuijsen, 2 augustus 2024.
Eerdere blogs over “wetten” op:
https://www.hansgroenhuijsen.nl/category/4fields/automotive-en-mobiliteit/
https://www.hansgroenhuijsen.nl/category/4fields/automotive-trends/
T 06-52 58 95 85
M hans@hansgroenhuijsen.nl
I https://www.hansgroenhuijsen.nl
Linkedin https://www.linkedin.com/in/4fieldshansgroenhuijsen/
. Alle artikelen en blogs , zie: https://www.hansgroenhuijsen.nl/4-fields/
. wekelijks mijn blog ontvangen ? Meld je aan via “aanvraag artikelen” op
https://www.hansgroenhuijsen.nl/inschrijven-kennisblogs/
. ©alle rechten voorbehouden Hans Groenhuijsen, 2024.