Wat is nu de motivatie van de partijen in het EV-conflict tussen China en Europa? Daar kan je je van alles bij voorstellen, mooie intenties, zuivere ethiek, opportunisme en eigenbelang. Voorlopig vliegen de verwijten heen en weer, met als fundament veel onderzoek, de feiten, eigenbelang, politiek en diplomatie, het spel en de knikkers, enfin de bekende reeks.

China.

De aanklacht is dat een eerlijke concurrentie wordt belemmerd door de staatssteun die China biedt aan de automotive. Die steun kent allerlei verschijningsvormen. Om te beginnen de aanbodkant, de producenten. Het kan gaan om reductie van belastingdruk, fiscale vrijstellingen, voordelige condities in financiering en leningen. De staat (centraal of provinciaal/lokaal) kan onder gunstige voorwaarden grond ter beschikking stellen, infrastructuur, zelfs bedrijfsterreinen en fariekscomplexen. De staat kan bijspringen als het gaat om de beschikbaarheid en kosten van energie en natuurlijk van grondstoffen en onderdelen/componenten (batterijen en de complete laadinfra). De staat kan ondersteunen als het gaat om innovatie, om het tot stand brengen van waardeketens, samenwerking etc.

Evident dat in welke vorm dan ook, steun in China gericht was en is op het realiseren van een succesvolle industrie met het complete ecosysteem eromheen, voor de thuismarkt maar zeker ook voor de export. Zoals overal spelen daarbij overwegingen van reductie van uitstoot, de klimaatissues, terugdringing van fossiel, de strategische overweging van een eigen (auto)industrie, het beperken van afhankelijkheid van het buitenland, maar ook economische groei, vraagstukken m.b.t. financiering en handelsbalans. En ook de Chinese overheid worstelt (vooral in stedelijke gebieden) met vervuiling, met enorme congestie, terwijl tegelijkertijd de welvaart stijgt, de koopkracht toeneemt, de burger meer en meer dezelfde mobiliteitsbehoefte ontwikkelt als hier in het Westen. Overigens kent de economie zijn zwaktes als het gaat om (de gevolgen van) een enorme onroerend goed bubbel, oplopende werkloosheid, druk op import en export etc. Een scala dus aan overwegingen, en voor een deel kan dit ook worden ingevuld met Westerse auto’s (in China geproduceerd of elders). Maar de belangen zijn groot, de voorkeur is Chinees op vrijwel alle punten

Europa.

Europa is in veel opzichten 180 graden anders. We hebben een lange historie van 125 jaar in autoproductie; de markt is hier compleet op ingericht. Technologie was lange tijd onderscheidend, maar de sprong naar EV werd, voorzichtig gezegd, wat laat gemaakt. Kritisch kijkend kan je stellen dat we in het Westen (in allerlei sectoren) last hebben van de weerstand tegen verandering, overtuiging van eigen superioriteit, geloof dat de consument door dik en door dun die eigen industrie de voorkeur geeft, luiheid en gemakzucht, uitstelgedrag etc. Europa kent via de EU (en deels via NATO) een zekere eenheid maar vaak flinterdun en meer een kwestie van “agree to disagree”, mooie intenties maar ieder voor zich; dit in tegenstelling tot China waar die eenheid ook geforceerd wordt gerealiseerd en geuit. Dat blijkt bij alles wat over auto’s gaat. Ben je producent van de gewone middenklassers of van die premium-auto’s, produceer je al in China ja of nee, worden jouw belangrijke afzetmarkten al overspoeld door Chinese en andere Aziatische automobielen?  In hoeverre is jouw auto-industrie afhankelijk van export c.q. gevoelig voor (Chinese) import? Willen we (2035 was ooit het jaar) stoppen met de bouw van fossiele auto’s? Hebben we grondstoffen en materialen, kunnen we voldoende batterijen maken en/of kopen? Laten we investeringen toe uit China (deelnemingen, overnames, 100%) op deze gevoelige markten? Met alle gevolgen voor werkgelegenheid, economische groei maar ook afhankelijkheden en mogelijke “conflicts of interest”?

Steun?

Verwijten richting China zijn er, en deels terecht, althans vanuit Europees perspectief begrijpelijk. Maar wat doet Europa? En waarom? Wat willen we bereiken? Oude koeien uit de sloot halend, kunnen we constateren dat de Europese auto-industrie eindeloos met Europees geld is gestut; dat begon in zekere zin in 1945 met de (door)start van VW, daarna met de eindeloze en vaak vruchteloze pogingen om de industrie in verschillende landen overeind te houden: Engeland, Frankrijk, Italië bijvoorbeeld. En de industrie is oneindig gesteund (en terecht overigens) met R&D, innovatie, gunstige vestigingsvoorwaarden, vriendelijke fiscale maatregelen, en niet te vergeten het faciliteren van de consumenten om de vraagkant van de markt te ontwikkelen. Komt nog bij de enorme infrastructuur, welke is ontwikkeld om al die auto’s te laten rijden; niet direct om de industrie te helpen maar wel indirect: meer welvaart, belastingklimaat, meer infra, meer (noodzaak tot en behoefte aan) mobiliteit die dus ruimschoots moest worden gefaciliteerd. Steun? Zo zou je het allemaal kunnen noemen, zeker als dit allemaal tot stand komt in een land met een almachtige staat zoals in China; maar mischien ook in een land als Nederland dat meer past in het model markteconomie met wat correcties.

Wat wil Europa nu eigenlijk bereiken richting China?

We mogen hopen en aannemen dat hier geen sprake is van jaloezie, de kift, wraakgevoelens en wat dies meer zij. Is het dan een straf voor wat China fout doet onder het motto: het is niet eerlijk, of: de GATT verbiedt dit, of de regels van goed gedrag tussen landen of….straf klinkt fair soms maar is in dit geval niet echt constructief. We zoeken dus naar een plus, naar een positief effect. Dat zou kunnen natuurlijk.Verhoudingen worden rechtgetrokken, China stopt met eenzijdige en bovenmatige bevoordeling van eigen industrie. Of wordt dit issue (maar het is wel heel groot met dus ook grote afbreukrisico’s) ingezet in een bredere dialoog met China, over handelsbetrekkingen, over verhoudingen in de wereld, over het samen beter maken van de wereld (sweet dreams). Of gaat het er gewoon om op korte termijn de instroom van Chinese auto’s te beperken (door ze duurder te maken), daarmee de eigen industrie een handje helpend (voor zover die auto’s maken die matchen met de vraag van de consument, die concurrerend zijn in performance en prijs?) of willen we een dam opwerpen tegen “Big Brother from China”, alle gevaren van datalekken, aantasting van privacy, spionage, manipulatie? Als dit de overweging is, dan helpen heffingen niet maar moet je de import 100% blokkeren, eisen gaan stellen aan toekomstige auto’s die hier dan op de markt komen m.b.t. veiligheid en privacy. Wat het ook wordt, China slaat natuurlijk terug rondom auto’s, Franse cognac of Europees varkensvlees of…een vijandige actie tegen een fregat.

Tech is King.

Ondertussen trekt de karavaan verder, is Tech dominant, is dat gedoe met autootjes en aandrijving al een soort gepasseerd station. Het gaat om data, om AI, om digital, om autonoom, om mobiliteit, om…… China is daar ver mee, zonder meer. We praten dan niet meer over auto’s maar over die mobiliteit, functionaliteit, over de integratie van auto met ons leven en werken en wonen. Hier wordt natuurlijk hard aan gewerkt, ik denk maar even aan Xiaomi, Huawei (N.B. beiden al actief met auto’s), de Frightful Five, ASML, Bosch, NXP, de vrijage van Volkswagen met het Amerikaanse Rivian (de lamme leidt de blinde; de ene kan auto’s bouwen, de ander heeft verstand van software). China is bezig, zeker en met kans op succes. Maar het zou goed zijn als Europa (samen met de USA?) zich sterk maakt voor de volgende revolutie. Richt je dus niet primair op winst of gelijkspel in de veldslag van gisteren (Europa versus China over auto en belasting) maar richt je op de overwinning in de oorlog, de grote klapper, in de toekomst. Je kunt je weleens afvragen wat de dames en heren zien vanuit hun hooggelegen werkvertrekken in Brussel, den Haag, Bonn, Parijs.

En daar horen al die “open deuren” bij, we kennen de riedel wel: van product naar services, van defensief naar offensief, van een focus op concurrentie naar focus op klant. Stop met sectoraal denken, wij hier op ons eiland, in een polder of in een dal. Stop met hokjesgeest: sectoraal denken, van IK naar WIJ.

Hans Groenhuijsen, 28 juni 2024.

T                06-52 58 95 85
M              hans@hansgroenhuijsen.nl
I                 https://www.hansgroenhuijsen.nl
Linked    https://www.linkedin.com/in/4fieldshansgroenhuijsen/

. Alle artikelen en blogs , zie: https://www.hansgroenhuijsen.nl/4-fields/

. wekelijks mijn blog ontvangen ? Meld je aan via “aanvraag artikelen” op      https://www.hansgroenhuijsen.nl/inschrijven-kennisblogs/

. ©alle rechten voorbehouden Hans Groenhuijsen, 2024.

Veel blogs over China, EU, EV op mijn website: https://www.hansgroenhuijsen.nl/category/4fields/electric-vehicle/