Woord + beeld = werkelijkheid

Voordat ik zo nog even een rondje ga rijden met de trekker, even dit. We leven in een schijnwereld, in een fictieve werkelijkheid. Maak jezelf toeschouwer en je ziet een mooie voorstelling. Zie jezelf als onderdeel van die schijnwerkelijkheid, dan stijgt het schaamrood naar je kaken, droefheid slaat toe. Er is, uitstijgend boven de echte wereld,  een andere wereld die steeds dominanter wordt zo lijkt het. Een wereld vol met beelden, imago, woorden, buzz words, veel framing, echt en fake nieuws, vooral een wereld waarin tegenstellingen steeds meer op scherp worden gezet, de nuance verloren gaat, het vermogen en de wil om tegenstellingen te overbruggen verzwakt. Het gaat niet meer om die verbinding, om de oplossing; integendeel, het gaat om de strijd, het eigen gelijk.

Crisis, hoezo crisis ?

OK, we hebben wat huiswerk. Niet een eenvoudige crisis maar een compleet kwartet aan crises: klimaat, energie, stikstof, defensie, Oekraïne, Poetin en het Kremlin (mijn hele leven vind ik dat al lijken op krimineel, maar dat terzijde), de woningnood, asielzoekers, het aardgas en Groningen, een lijstje fiscale schandalen, falend bestuur.
Bijna vergeten : Corona en de aanpak daarvan. Deze crisisverzameling roept wat vragen op. Is het allemaal toeval, of zijn er verbanden tussen al die “mini-crises”?  Is er sprake van een soort systeem ? En wat betekent dat dan voor de oplossingen, zijn die er, en waar moet je beginnen ?
Een vaak gehoord signaal bij nieuwe wet- en regelgeving : dit is geen oplossing voor het probleem; we moeten dit breder trekken; dit is symboolwetgeving, slecht onderbouwd.
Is het feit dat we die genoemde schijnwereld hebben gebouwd, een oorzaak van die crises, een gevolg ervan, een wat onbeholpen poging om die crises op te lossen of vooral er “een beetje mee om te gaan”?
Is het een signaal dat we de grenzen van onze competentie hebben bereikt, dat we aan de vooravond staan van een fundamentele verandering van het systeem ? Waarmee we gelijk in een heftig ideologisch debat verzeilen, waarin we elkaar, op zijn minst, verbaal weer te lijf gaan ? Of waarmee nieuwe zelfbenoemde profeten het nieuwe woord verkondigen : lang leve de Great Reset, eine neue Grosse Wende,  een Keerpunt, en wat dies meer zij.

Oh oh, den Haag.

Terug naar die kleine delta aan de Noordzee, woordkeuze en beeldvorming. Let op de verschillen als er wordt gesproken over de regering, de overheid, de politiek, zij daar in den Haag, de/die ambtenaren, rapportenschrijvers. Met steeds meer een ondertoon van : lui, incompetent, naar binnen gekeerd, alleen bezig om een minister in het zadel te houden, een samenzwering, ivoren toren, leugenaars, alleen bezig met eigenbelang. En op de achtergrond sluimert een cultuurkloof met dat hoogopgeleide elitaire Randstadpubliek, de linkse Kerk etc. Waarbij op hun beurt al die verwijten (en de mensen die de verwijten maken) met dezelfde kwalificaties kunnen worden geoormerkt. Maar de kritiek op die overheid/politiek etc. is niet van de lucht en terecht. Ook nu, hoezeer uitgangspunt en doel van het stikstofbeleid staan als een huis, is er veel onduidelijkheid over de onderbouwing, de actualisering daarvan, de concrete maatregelen, de moeizame verhouding tussen Rijksoverheid en provincies, de maatregelen in andere sectoren etc. Koren op de molen natuurlijk van diegenen die dit hele beleid waardeloos vinden of de overheid compleet bij het oud vuil willen zetten.

Wat is de inzet ?

De nog lopende stikstofdiscussie gaat niet over stikstof op zich, gaat niet over een eenzijdige en bewuste aanval op de agrarische sector en bijbehorende arme boeren, gaat niet over 2 cijfers achter de komma, gaat niet over je gelijk halen als je dat niet krijgt langs de daartoe ingerichte democratie en rechtsstaat.  Het gaat over de leefbaarheid en toekomst van Nederland, van de wereld over een afweging van belangen (met altijd negatieve effecten), over behoorlijk bestuur, over de inrichting en ordening van ons land, van de agrarische sector. Het beeld van die gezellige kleinschalige boer die de natuur koestert, van zijn bedrijf houdt, de hoeder is van ons idyllische platteland (met alle verwijzingen naar de geschiedenis, naar een door Hogerhand gecreëerde ordening)  mag worden gebruikt, maar staat wat ver af van een wereld waarin het aantal bedrijven in 70 jaar is verminderd met bijna 90%, schaalvergroting massaal is doorgevoerd, en de rol (en macht) van de industrie en internationale handel sterk zijn toegenomen. En niet te vergeten, de negatieve impact op de omgeving er gewoon is (zoals trouwens in veel andere sectoren die ook niet worden ontzien overigens). Het beeld is leuk : beetje boertje pesten en dan terug pesten (en daar het volste recht toe hebben), de slachtofferrol. De eigen handen in onschuld wassen, het ligt altijd aan de ander, waarom wij als er anderen zijn die er een nog veel grotere puinhoop van maken. We willen op zijn minst een toekomstperspectief, het overeind houden van onze verdiencapaciteit, vrijheid en ondernemerschap, aansluiting op (goede) initiatieven richting een andere manier van bedrijfsvoering.

Links, rechts of door het midden ?

Steeds zichtbaarder in dit debat (deze strijd) is dat er nog partijen zijn  die in redelijkheid tot elkaar zouden kunnen komen; je zou het de gevestigde orde kunnen noemen, een beetje de toppers uit de tijd van de verzuiling en depolitisering : politici, ex-politici, een enkele bestuurder uit het bedrijfsleven, de voormannen van belangenorganisaties. Maar juist die redelijkheid, het compromis, de oplossing staan niet op het lijstje van partijen die meer op de vleugels opereren. Zij hebben de scherpte, de confrontatie, en structurele onvrede omarmd, daarin bijgestaan door reactionaire  onderbuik-activisten op de rechterflank, die de boerenprotesten aangrijpen om de onvrede en de achterban tot grotere hoogten te brengen, en die het boerenprotest vooral gebruiken als brandstof om hun aversie jegens alles wat politiek is te voeden. Een mogelijke oplossing volgens de oude spelregels in onze vaderlandse politiek dreigt daarmee verder uit beeld te raken. Die al eerder genoemde kwalificaties jegens de overheid in het algemeen vliegen ook nu  weer over tafel. Ondertoon is ook nog eens: ze luisteren niet naar ons (dat wel maar ze maken andere keuzes), ze begrijpen het niet (maar er zijn vele waarheden), ze hebben geen begrip (wel, maar dat impliceert geen overeenstemming of goedkeuring), het is een zinloze actie om een paar bloempjes, de hangpetunia, de woelmuis of het heidewippertje  van de ondergang te redden (ja ja, kennis van flora en fauna was in huize Groenhuijsen een schaars artikel).

Strijdtoneel of achterkamers ?

Goed, de doelen blijven staan, hoe dan ook. In de aanpak en fasering  en details zit ruimte. Op zoek naar een gemeenschappelijke noemer ? We gaan het zien.
U kent het wel die mooie neder-Saksische vraag/liefdesverklaring (jongen aan meisje in de feesttent): “ga je mee brommers kiek’n ?”. Ik zie het al voor me, de gesprekspartners bij een stikstofoverleg  op het moment dat ze er bijna uit zijn; dan vraagt de ene onderhandelaar aan de andere onderhandelaar(ster) : “ga je mee trekkers kiek’n ?”. En dan is ook deze storm geluwd.

 

Hans Groenhuijsen, 3 juli 2022.

. Alle artikelen en blogs , zie: https://www.hansgroenhuijsen.nl/4-fields/

. wekelijks mijn blog ontvangen ? Meld je aan  via “aanvraag artikelen” op  
  https://www.hansgroenhuijsen.nl/inschrijven-kennisblogs/

. ©alle rechten voorbehouden Hans Groenhuijsen, 2022.

T                06-52 58 95 85
M              hans@hansgroenhuijsen.nl    
I                 https://www.hansgroenhuijsen.nl
Link           https://www.linkedin.com/in/4fieldshansgroenhuijsen/