Overnemen: meer van hetzelfde of toch verschillend?

Één van de toverwoorden bij overname is het begrip “synergie”.
Plak deze term op een overname, gooi er nog wat economies of scale and scope bij, voeg tot slot nog wat added value toe en klaar is de deal.
Vraag is enerzijds in welke mate het gaat om dezelfde processen bij overnemende en overgenomen partij. Vervolgens is het de vraag in hoeverre effectiviteit van beide partijen beoogd wordt of niet.

In geval van behoud zijn processen ongelijk en is er geen sprake van gemeenschappelijke effectiviteit, een vorm van “living apart together”.
Hier is geen sprake van een synergie-scenario want partijen blijven los van elkaar doorgaan. Soms tijdelijk om voorbereidingen te treffen voor de volgende stap, soms ook structureel in die gevallen waarin een overname-transactie alleen is gericht op groei (of verdediging). In geval van symbiose zijn systemen en processen niet identiek, en is het streven gericht op effectiviteit van beiden.

Er is sprake van een model waarin partijen in onderlinge afhankelijkheid naast elkaar blijven leven. Uiteindelijk leidt dit tot het aaneensmeden van 2 partners waarbij in operationele zin een grote mate van autonomie blijft bestaan. In die gevallen waarin een fusie/overname is gericht op “economies of scope” is symbiose een voor de hand liggende optie.

De ene eet de ander op.
Als processen sterk overeenkomen, en niet de effectiviteit van beiden in het geding is, zaleenzijdig worden ingevoegd (meestal met de overnemende partij aan de leiding natuurlijk).De ene partner gaat volledig op in de andere:1 organisatie, 1 proces etc. De ene eet de ander op, zo wordt dat vaak genoemd (vaak als onderdeel van een corporate wijsheid: “to eat or to be eaten”, of in een wat mildere vorm: “it’s better to choose in good times, than to be chosen in bad times”.
De aanpak werkt goed als een overname is gericht op het bereiken van economies of scale, alleen te bereiken door helder te kiezen voor 1 werkwijze en daarin alle volume te bundelen.

Bij identieke systemen en gemeenschappelijke effectiviteit is er logischerwijs geen sprake meer van eenzijdige invoeging maar van gelijkwaardige integratie: The best of both worlds. H et beste van de 2 partners wordt gecombineerd in 1 nieuwe entiteit. Deze nieuwe entiteit moet dan wel herkenbaar zijn en aantrekkelijk blijven voor klanten en eigen medewerkers. Dat vraagt om balanceerkunst maar het kan.

Hans Groenhuijsen, mei 2016.