Onveranderlijke wetten, dat klinkt logisch maar soms veranderen wetten, zijn het juist de wetten die verandering teweegbrengen, verandert de wereld waarop die wetten van toepassing zijn. Pratend over auto’s en mobiliteit is er een lange reeks van wetten en wetmatigheden geformuleerd; soms als houvast en als leidraad, soms als mix van ernst en humor, soms ook als aperte onzin. In een aantal afleveringen schets ik wat van die wetten. Trouwens wetten die niet alleen gaan over mobiliteit, maar vooral ook over ons gedrag.

De wet van de remmende voorsprong?
Fabrikanten, niet alleen in de automotive, hebben het lastig: Shit happens all the time.Wanneer switch je van conventioneel naar innovatie? Het gaat om grote investeringen, time-to-market, terugverdientijd, risico. Je wilt bij de eersten horen om te vermijden dat je de boot mist; maar je wil ook voorkomen dat je te vroeg bent, tussentijds nog meer moet investeren, te lange terugverdientijden, en het risico dat je wordt ingehaald door een concurrent die later en dus fris, gebruik makend van wat anderen al deden, en state-of-the-art aan het werk gaat. De spanning   tussen “the first user advantage” en de wet van de remmende voorsprong (en versnellende achterstand). Herkennen we iets in hoe het de Europese en Aziatische auto-industrie is vergaan?

 De wet van “effe wachten, wait& see.
Dat heeft iets te maken met de vorige wet. We kennen de mooie anekdotes over bedrijven die fluitend de markt misten en onderuitgingen. Kodak was zo’n voorbeeld (maar we kennen nog steeds dat rood-gele logo). Alle argumenten komen voorbij: zo’n vaart zal het niet lopen, de concurrentie doet ook niks, de consument vraagt er niet om, we kunnen altijd nog instappen, we hebben andere prioriteiten, de aandeelhouder begrijpt het niet, het gaat ten koste van mijn bonus…. De onzekerheden zijn enorm, de complexiteit is groot, de vereiste investeringen zijn hoog, we wachten nog even op de volgende versie in technologie, we doen eerst marktonderzoek, we gaan nog eens een analyse maken want we weten nog niet alles. Ofwel: ingebakken conservatisme, angst voor alles, bescherming van eigen positie en loopgraaf, behoudzucht.  Het klinkt allemaal wel logisch. En dat geldt zowel voor de aanbodkant van de markt als voor de vraagzijde van de markt. Je zou kunnen zeggen dat hier sprake is van “de lamme leidt de blinde”, vraag en aanbod die elkaar in een dodeljjke houdgreep nemen. Herkenbaar in de automotive? Ja dus. Met respect voor alle kwaliteit en innovatiekracht, maar, kijkend naar bijvoorbeeld elektrificatie, was de reflex toch lang: nu even niet, waarom wij en waarom nu, we wachten af, anderen bewegen ook niet. Vervolgens starten we op met R&D, laten proefballonnen op, geven gas met de voet op de rem.

De Wet van MEER.
Deze wet is ijzersterk: meer mensen meer auto’s, meer massa en luxe, meer energie. MEER is een essentie van de klassieke markteconomie, sluit aan op de voorkeuren van consumenten. En het past in het “trickle down” effect van innovaties: duur en bereikbaar voor de happy few naar goedkoper en bereikbaar voor de massa, aangejaagd door hebberigheid, kopieergedrag (de consumptievariant van me too).  Lastig dat deze wet niet aangeeft wanneer je nu wat moet doen als OEM.

De wet van “behoud van ellende”.
En er is nog een toepasselijke wet, de wet van “behoud van ellende”: als door efficiency, andere grondstoffen, productie etc. er ruimte komt (grondstoffen blijven “over”, de uitstoot voldoet aan de dan geldende eisen etc.), dan wordt die ruimte direct ingenomen door meer consumptie. Uitstoot of vervuiling is de constante. Gaat de uitstoot per eenheid product omlaag, dan gaat de consumptie (aantal eenheden product omhoog). Het lijkt op het prijsmechanisme: lagere prijs, meer consumptie. Je kunt ook zeggen: de wet van “behoud van ellende of van vervuiling”/uitstoot”.

De Rebound Wet.
Het rebound-effect werkt als volgt: Een mogelijke en dus verwachte besparing in bijvoorbeeld brandstofverbruik wordt niet volledig behaald in de praktijk. Het verschil tussen verwachte en gerealiseerde besparing heet “verloren”. De oorzaak ligt voor de hand. Stel dat je auto een stuk zuiniger, goedkoper, zuiniger kan gaan rijden, dan snoepen we toch een deel van dat voordeel af door bijvoorbeeld wat harder te gaan rijden, steviger te accelereren, meer kilometers te gaan rijden. We staan dat onszelf toe, omdat we in ieder geval een deel van dat positieve effect wel realiseren, en we vinden tegelijkertijd dat we daar als een soort beloning voor goed gedrag iets van mogen inpikken. Niets menselijks is ons vreemd.

De systeem-wet.

Losse gebeurtenissen, losse ontwikkelingen zijn niet zo los maar onderdeel van een systeem. Aan de ene kant onderkennen we dat systeemkarakter maar vinden daarin ook een redelijk argument om even weinig of niks te (kunnen) doen, gelukkig maar. Zodra we bijvoorbeeld een probleem hebben benoemd als onderdeel van een systeem, dan is daarmee de complexiteit ervan maar ook van de oplossing oneindig toegenomen: waar te beginnen, alles hangt met alles samen, ik wil wel maar….
Aan de andere kant brengen we wat kleine verbeteringen aan op detailniveau maar claimen tegelijk dat dit (uiteindelijk) tot een grote systeemverandering leidt. Kleine verandering BINNEN het systeem wordt gepresenteerd als grote verandering VAN het systeem. We houden onszelf en anderen voor de gek, maar houden een schoon geweten. De intentie was er, de wil is er…. Maar ja, dat rotsysteem.

(eerdere blogs over “wetten” op https://www.hansgroenhuijsen.nl/category/4fields/automotive-en-mobiliteit/ )

Hans Groenhuijsen, 27 maart 2024.

T                06-52 58 95 85
M              hans@hansgroenhuijsen.nl
I                 https://www.hansgroenhuijsen.nl
Link           https://www.linkedin.com/in/4fieldshansgroenhuijsen/

 

Alle artikelen en blogs , zie: https://www.hansgroenhuijsen.nl/4-fields/

. wekelijks mijn blog ontvangen ? Meld je aan  via “aanvraag artikelen” op
https://www.hansgroenhuijsen.nl/inschrijven-kennisblogs/

 

. ©alle rechten voorbehouden Hans Groenhuijsen, 2024.