Dat klinkt toepasselijk als het over auto’s gaat, vooral oude auto’s. Die roesten dus wel maar de liefde ervoor is onaantastbaar, zo lijkt het. Enkele waarnemingen. Wat is de attractie van die ouwe bak? Wat drijft ons?
Eigenaren van oude auto’s, met name dan de mooie oldtimers, zijn aparte wezens. Eigen jeugd speelt vaak een grote rol. In die jeugd is ergens de liefde voor die oldtimers ontstaan, vaak voor een specifiek merk en model. Die herinnering aan die auto, dat moment en de ervaring en gevoelens van dat moment blijken ijzersterk.
Je kan het afdoen als romantiek en nostalgie, een hang naar dat verleden en dat speelt zonder meer een rol. Nostalgie overigens kan ook een prettig warm gevoel geven. Maar vaak is het ook een bewondering/fascinatie voor bijvoorbeeld design, specifieke technologie.
In verhalen van liefhebbers hoor je allerlei termen terug die verwijzen naar dat verleden. En het kan gaan om prestatie (topsnelheid, acceleratie), vermogen, aandrijving, het ontwerp zowel technisch als design/vormgeving, het kan zelfs gaan over geursensatie van olie of rubber, of leder etc.
Het kan gaan om gevoelens van sensatie/spanning en emotie. Voor veel liefhebbers gaat het om enkele details. Denk aan die oldtimer uit een bepaalde serie/bouwjaar, dat ene specifieke dashboard (bij een Citroën DS bijvoorbeeld om een Jaeger tableau), om de originele kleuren van de buitenzijde en van de bekleding. Bij de echt zeldzame oldtimer gaat het om de “matching numbers”; heeft de auto nog de originele onderdelen (die dus bij elkaar horen), vooral de motor en de versnellingsbak.
De voorkeur voor een bepaald merk/type heeft zoals gezegd vaak te maken met beelden uit de jeugd. En het gaat om associatie. Dat kan gaan om een bepaald tijdvak, een bepaald land, stijl en cultuur. Een liefhebber kan zich verwant voelen met een bepaalde groep, de oorspronkelijke eigenaren van die oldtimer, en/of met de reputatie van die groep waar jezelf zo graag onderdeel van uitmaakt. Soms speelt chauvinisme een rol (hoewel we als Nederlanders niet heel veel reden daartoe hebben).
Veel liefhebbers/eigenaren van oldtimers ervaren een sterke relatie met dat ene model, dat ene merk. Een relatie die individueel is en persoonsgebonden maar ook een relatie die sterk aan kracht wint als de groep in beeld komt, al die andere soortgenoten/liefhebbers. Dan groeit die individuele ervaring exponentieel naar een collectieve ervaring. Deze wordt gevoed door al die individuele ervaringen en verhalen, vaak door een heel eigen jargon met allemaal technische termen en vooral woorden die betrekking hebben op dat ene unieke model. En dit collectieve gedachtegoed wordt overeind gehouden door publicaties, boeken, clubbladen, vakbladen, catalogi, beurzen, modellen en afbeeldingen, kunstwerken etc. Kortom, een sterke individuele band en een sterke groepsbinding met in de kern altijd dat fysieke ding: de begeerde oldtimer in kwestie. Overeind gehouden door een gemeenschappelijke taal, cultuur, en identiteit.
Alle zintuigen worden hierbij ingezet. We kijken op allerlei manieren naar die auto vanuit allerlei invalshoeken, onder de kap, onder de auto. We kijken naar de kleur (buitenkant, interieur), de aanwezigheid van accessoires en speciale elementen, de staat van de auto. We luisteren naar alles wat geluid maakt: de banden, de startmotor, claxon, motor, deurslot, de richtingaanwijzer, elk geluidje dat wijst op een ongestoorde reis of juist een signaal is van naderend onheil.
En al die geluiden worden herkend, voeden de emoties, zijn weer stof tot verdere verhalen en discussies. We ruiken de olie, de benzine, de “industriële” geur die van een draaiende, warme, motor afstraalt en we ruiken het interieur. We voelen van alles. Denk aan de vibraties van een auto na start, denk aan de specifieke sensatie bij een Citroen DS met zijn geweldige veersysteem waardoor de auto een stuk omhoogkomt, we voelen het stuur en de bediening ervan, de acceleratie. En we voelen letterlijk de vormen van de auto.
Bij moderne auto’s hebben we het liefst minimaal onderhoud, zo weinig mogelijk gezeur en gedoe. Bij een oldtimer hoort dat gedoe erbij, sterker nog, wordt als aparte sensatie beschouwd. We vergeven het die oude auto als er weer iets is. Het bewijst dat de auto echt oud is en dus niet perfect, het geeft aan dat de auto veel gebruikt is en wordt. En als er dan pech is, onderhoud hard nodig, dan ga je zelf aan de slag, intensiveert daarmee de relatie met die auto, lever je het bewijs van jouw expertise en vaardigheden, ga je op zoek naar onderdelen. De genegenheid jegens die auto neemt nog verder toe, het verhaal wordt nog mooier. Volgens de echte kenners kan je in een soort “flow” terecht komen met dit gesleutel. Je schrijft geschiedenis door een bijzonder object weer langer op de weg te houden, de mythe blijft in stand.
In de vergelijking tussen die mooie oude auto en het moderne spul komt natuurlijk die oude auto als winnaar uit de bus. Hij is gewoon beter, hij is met liefde en vakmanschap en op ambachtelijke wijze gebouwd. Bij moderne confectie-auto’s hebben we het ook niet meer over bouwen maar assembleren van auto’s, robots die iets in elkaar schroeven. Die oude auto is in de basis simpel, mechanisch en mede daardoor begrijpelijk. En tot slot, hij is echt ontworpen, met visie, vanuit een droom, kunstzinnig, gewoon met papier en potlood.
En laten we het vooral niet vergeten: het rijden is een sensatie, geeft een apart gevoel van binnen.
Schoonheid? Of er sprake is van schoonheid is enigszins subjectief. “Beauty is in the eye of the beholder”. Automatisch kijk ik nog steeds om als ik uit mijn ooghoek iet waarneem dat lijkt op een oude auto, als ik een geluid hoor uit lang vervlogen tijden. Soms kijk ik nog een tweede keer…
Hans Groenhuijsen, 9 augustus 2024.
Foto oldtimer/roestbak: Pixabay.
Eerdere blogs over “wetten” op:
https://www.hansgroenhuijsen.nl/category/4fields/automotive-en-mobiliteit/
https://www.hansgroenhuijsen.nl/category/4fields/automotive-trends/
T 06-52 58 95 85
M hans@hansgroenhuijsen.nl
I https://www.hansgroenhuijsen.nl
Linkedin https://www.linkedin.com/in/4fieldshansgroenhuijsen/
. Alle artikelen en blogs , zie: https://www.hansgroenhuijsen.nl/4-fields/
. wekelijks mijn blog ontvangen ? Meld je aan via “aanvraag artikelen” op
https://www.hansgroenhuijsen.nl/inschrijven-kennisblogs/
. ©alle rechten voorbehouden Hans Groenhuijsen, 2024.