Henry Ford zei ooit 125 jaar geleden : “you can get any colour you like, as long as it is black”. Daarmee doelde hij op de Model T die dus alleen in zwart was te krijgen, standaardisatie, lage prijs, een auto voor de massa; en dat lukte met ruim 15 miljoen exemplaren. Voor Lightyear bleek de redding nabij; hoewel, met 8 miljoen doe je niet heel veel. Het bedrijf zelf geeft ook aan snel op zoek te moeten naar nieuwe financiering. Maar beantwoording van enkele strategische (en trouwens ook operationele) vragen  is dringend gewenst. Nog even kort de story : start in 2016, veelbelovend ontwerp van de “zonne-auto”, Lightyear One (later de Lightyear 0), een prijskaartje dat van 120 naar 150 naar uiteindelijk 250.000 gaat. In januari 2022/begin 2023 valt het doek, en nu dus  “back in business”.

In de tussenliggende 7 jaar ging er wel iets fout. Het geloof in de eigen story line was groot, en verblindde allicht. Alles en iedereen rondom dit bedrijf geloofde in deze start up, wilde er in geloven. Zonder twijfel kunnen we (of zij daar rondom Eindhoven, een belangrijkere “port” met al zijn brains dan Schiphol met zijn vliegtuigjes of Rotterdam met zijn bootjes)) heel veel, “chapeau” zou ik zeggen. Maar falen hoort er af en toe wel bij, realiteitszin is een vereiste.

De identiteit leek niet echt scherp : ben je een autofabriek, een kennisontwikkelaar, een hobbyclub ? ontwikkel je patenten en ben je licentiegever ?  Het lijkt er op dat het bedrijf sterk aan de kennis/innovatie kant zat en de bouw van een auto meer als een logische uitkomst en bevestiging daarvan zag, dan als een serieus plan om echt een autobouwer in serie te worden. De kosten van dat kennisbedrijf moesten dan wel via het (hoge) prijskaartje van de auto worden gedekt.

De aanloop naar productie, zo’n 6 jaar, was te lang. Complexiteit van het proces en eindproduct was en is groot; en het leek er op dat er geen einde kwam aan verdere verbetering, het perfectioneren van de auto in wording; op een goed moment moet je echt gaan produceren. Vrijwel alles, ook op onderdelenniveau, werd in eigen huis ontwikkeld.
De keuze om de markt binnen te komen via de bovenkant (premium) werd luid en duidelijk verkondigd met soms goede en soms onzinnige argumenten , bijna de neus ophalend, zo leek het,  voor gewone auto’s voor de massamarkt.

En dan toch even die auto : knap, bijzonder, vernieuwend. 5 meter lang en 1575 kg (light zou je bijna zeggen), 5 m2 zonnepaneel, een batterij van 60 kwh en een range van 635 (werd later 710 ?), een range vanuit de zonnepanelen van nog eens 70  km., een zeer lage Cw-waarde van 0,19 (concurrenten zitten boven 0,20), 4 “in-wheel” motoren. Maar de vraag was (en is): is die technologie nu echt relevant, niet zozeer technisch, maar vanuit het perspectief van de consument ? Waarmee je teruggeworpen wordt op die traditionele (maar zo af en toe relevante) vragen: “what business are we in?”, “how to manage time-to-market”, “what’s in it for the customer ?”, “what do we solve & what do we add ?”.

Financieel was het, start ups eigen, een spannend avontuur. Al met al een paar honderd miljoen, en in 2022 begon het echt te knellen; productie moest nu echt op gang komen. Maar alweer de vraag of je nu bezig was met mooie dingen te bedenken tegen hoge kosten of uiteindelijk toch met het op de weg zetten van een relevante auto ?  In januari 2023 valt het doek dus voorlopig voor Lightyear en 650 medewerkers. Er wordt direct over voortzetting gesproken met 100 man, met een strikte focus op de nieuwe, veelbelovende Lightyear 2; een auto van rond de 40.000 euro (aanvankelijk 30.000). En nu is het zo ver, zij het dat er een schamele 8 miljoen is opgehaald  met wat uitzicht op meer wellicht.

Concurrentieel is er wel een issue. In de categorie zonne-auto’s is er misschien sprake van een vooraanstaande positie, maar in de categorie (elektrische) auto’s die je van A naar B brengen (en weer terug), is de positie zwak. Sinds 2016 is de markt van elektrische auto’s snel geëvolueerd op alle fronten : meer merken en modellen, een aantal (redelijk) geslaagde start/scale-ups (en natuurlijk een reeks mislukkingen), dalende prijzen, grotere range, betere oplaadinfra, langere levensduur, de EV als financieel aantrekkelijke optie. Lightyear biedt(bood) met de Lightyear 0 een uniek model, high tech op allerlei fronten (zonnepanelen, motoren, design etc.), een sterk imago en een story, de trots op een Nederlands product (dat doen we toch maar hier in NL).

Maar is dan die 70 km. per dag op zich nog een interessant gegeven ? Voegt dat intrinsiek  iets toe voor de consument ? De onderneming heeft altijd gezegd dat die 70 km. voor veel gebruikers wel eens genoeg kon zijn, en dat die zonne-energie een stuk simpeler is dan een laadpaal. Lightyear bleef herhalen dat het gedoe met de EV zit in het laden, de range en de kosten. Laden is inmiddels simpel en grote investeringen volgen nog. Range is voor veel EV’s nauwelijks meer een issue en blijft groeien. En de kosten, tja, daar is het bedrijf zelf geen goed voorbeeld,  terwijl de prijzen van veel  “gewone” EV’s inmiddels blijven dalen. Laat onverlet, dat een (deel)oplossing via zonne-energie aantrekkelijk kan zijn, bij een juiste additionele actieradius en prijsstelling; en hier is nog wel wat op te lossen.

Het volgende model is al vele malen aangekondigd  en gaat dus nu in ontwikkeling. Ongetwijfeld gebruik makend van alle technologie die op de plank ligt, met alle wijze lessen van de afgelopen bijna 7 jaar. Het wordt meer een auto voor de “gewone” markt, met een prijs van rond de 40.000 (was aanvankelijk 30.000) euro.  Vraag blijft dan welke supertechnologie en hoeveel zonnepanelen (en dus hoeveel zonne-range) deze Lightyear 2 dan aan boord heeft. Het IP-probleem (intellectuele eigendom) lijkt inmiddels opgelost; de rechten hierop lagen bij een eerdere groep investeerders, en dat had de mogelijkheden om IP te gelde te maken sterk ingeperkt. De rechten worden nu ondergebracht in de nieuw gevormde onderneming.

Dan blijven toch de bekende opties over:
. doorgaan met deze expeditie: voor hoe lang nog ? genoeg tijd en funding ?
technologie verder brengen (prijs, range) en snel het volgende model op de markt
. een partnership met een grote industriële partij  en/of het cluster rondom Eindhoven); wie ?
. een expliciete focus op innovatie, ontwikkeling, patenten en uitgifte van licenties: voldoende
waarde als business model ?
. een focus op solar in plaats van op wielen : waarde van IP, interesse ?

Het succes lachte Lightyear al eerder toe met de grote aantallen voorlopige orders voor de nieuwe auto, met name uit de zakelijke markt. Wie weet, dat  dit project alsnog tractie krijgt, en  dat “lightyear to success”  in recordtijd weet af te leggen: “beam me up”.

Hans Groenhuijsen,11 april 2023.

.Alle artikelen en blogs , zie: https://www.hansgroenhuijsen.nl/4-fields/

. wekelijks mijn blog ontvangen ? Meld je aan  via “aanvraag artikelen” op
https://www.hansgroenhuijsen.nl/inschrijven-kennisblogs/

. ©alle rechten voorbehouden Hans Groenhuijsen, 2023.

T                06-52 58 95 85
M              hans@hansgroenhuijsen.nl
I                 https://www.hansgroenhuijsen.nl
Link           https://www.linkedin.com/in/4fieldshansgroenhuijsen/

Andere blog in relatie tot dit onderwerp:

https://www.hansgroenhuijsen.nl/4-fields/lightyear-sunrise-and-sunset-deel-1/

https://www.hansgroenhuijsen.nl/4-fields/lightyear-the-light-went-out-deel-2/

afbeelding : https://eightsixtwofivesevenfourthree.blogspot.com/2023/01/lightyear-2-auto.html