De meningen zijn verdeeld  : is er nu een klimaatprobleem ? En dan de vragen : urgent, oplosbaar, wat dan en hoe dan ? De woordkeuze is interessant. We hebben het alsmaar over het redden van het klimaat, of over het redden van de aarde. Dat is eigenlijk onzin.  Dat klimaat blijft bestaan in de een of andere vorm. De aarde overleeft vrijwel zeker. Het probleem zit in de mensheid (als slechts een onderdeel van die grote biodiversiteit): overleven wij en op een beetje prettige manier ? In een paar blogs ruimte voor de mensen die het probleem zien, de JA-zeggers, en zij die het probleem ontkennen, de NEE-zeggers.

We kennen de mensen die er 100% van overtuigd zijn dat dat klimaatvraagstuk er is en bovendien vrij serieus. Daarbij is er veelal de overtuiging dat klimaatverandering in sterke mate veroorzaakt is door menselijke activiteit. Normale klimaatverandering is, zou je kunnen zeggen van alle tijden. En heeft een natuurlijke oorzaak. Door mensen die het klimaatvraagstuk ontkennen, wordt vaak aangegeven dat die hele klimaatverandering waar we nu tegenaan kijken ook alweer te maken heeft met een soort natuurlijk proces en niet met menselijk handelen of menselijke nalatigheid.
We zien , zoals op heel veel grote politieke en maatschappelijke issues, ook de rebellie de kop op steken. Mensen die fel gekant zijn tegen de huidige politiek, mensen die fel voorstander zijn van de aanpak van in dit geval dat klimaatvraagstuk. En vaak zijn er mensen en groepen die op een bredere scala aan onderwerpen willen rebelleren, de wereld  fundamenteel willen veranderen. En onder die vlag passen nu eenmaal veel problemen.
We kennen de evangelisten, de mensen die heilig geloven in dat klimaatvraagstuk en de noodzaak om dat op te lossen. Deze groep verkondigt de mening, luid en duidelijk, en propageert de oplossingen zoals zij die zien, vaak nogal  confronterend.
We herkennen die leugenaar om bestwil: hard roepend dat we een probleem hebben dat moet worden opgelost, vooral vanuit  de angst om als ontkenner of wappie te worden weggezet, conformisme dus. Als je jezelf dan profileert als JA-zegger (activist in welke mate dan ook), kan je in de problemen komen. Je kan worden aangesproken op je feitelijke gedrag dat afwijkt van je mooie principiële uitspraken. Je wordt opgezadeld met een schuldgevoel (ik zeg et wel maar doe het niet), krijgt het etiket dat je een hypocriet bent: mooie verhalen, maar ondertussen… populair gezegd : geval van links lullen en rechts vullen”.

Omgekeerd kunnen JA-zeggers ook arrogant worden, te belerend, zelfgenoegzaam : “ik ben OK, jij bent niet OK”. Er wordt gepronkt met die “groene kleur”, groen als bewijs dat jij tot de goede kant behoort, de goede dingen doet.  Voordat je het weet komen we terecht in de setting met schuld en boete, de boeteling. (minder autorijden, vlees, vliegen, energieverbruik). Dat verlost je van dat schuldgevoel ten opzichte van anderen, geeft je recht van spreken en het versterkt je imago. Je kunt er zelfs een wedstrijdelement aan toevoegen: wie doet het meeste, wie is de beste ?  Een competitie in “goed doen”
tussen mensen, tussen bedrijven, zelfs tussen landen.
Het onderkennen van dat klimaatvraagstuk kan zijn basis hebben in een bredere overtuiging/visie die iemand heeft, in de overtuiging en leefwereld van mensen in iemands omgeving; een soort sociaal gewenste stellingname dus, een zeker conformisme. Of iemand vindt het prettig om zo’n standpunt in te nemen, een gevoel van “ik ben OK”. Er zijn mensen die JA zeggen vanuit een zeker schuldbesef; de mens is in belangrijke mate verantwoordelijk voor het probleem, ik dus ook. En dat benoemen en onder ogen zien lijkt een soort bekentenis maar ook een begin van verandering.
Natuurlijk zijn er mensen die JA zeggen omdat ze daar beter van worden, egocentristen dus. Niet alleen een beter gevoel maar ook in welvaart, welzijn, welbegrepen eigenbelang (subsidies, kortingen, steun voor je bedrijf).

We zien de optimisten. Vaak met de overtuiging dat alles beter kan en moet, dat we de problemen echt kunnen oplossen. Of daarbij hoort de overtuiging dat we daar dan wel zelf nu mee aan de slag moeten. Of het idee leeft dat de toekomst (technologie, innovatie etc.)  gewoon tot oplossingen leidt, “komt tijd, komt raad”, misschien wat erg optimistisch en uitstelgedrag.
We zien de pessimisten. Pessimistisch over het NU en over de toekomst als we niets doen, maar ook enig vertrouwen dat er mogelijkheden zijn om de problemen op te lossen. Pessimisme over heden en toekomst (en wellicht ook over verleden)  is de dood in de pot. Nog een derde variant: enigszins optimistisch/positief over het heden maar pessimistisch over de mogelijkheden om in de toekomst echt
problemen aan te pakken. Dit kan leiden tot zelfgenoegzaamheid over het heden, blijven stilzitten; waarbij het klimaatprobleem vervolgens gewoon wordt ontkend of wordt gezien als een “fact of life”. We genieten nog even zo lang het kan.

Oh ja, en er zijn uiteindelijk mensen die het beste voor hebben met de wereld, die ergens streven naar  “vrijheid, gelijkheid, broederschap”, vrede en veiligheid, een leefbare wereld. Praktische uitwerking hiervan mag lastig zijn, als bron van inspiratie en energie heeft het allemaal waarde en betekenis.

Intussen is er een strijd gaande over dat klimaat, ver voorbij de fase van stevige en constructieve discussie. Dar belemmert de aanpak van problemen. In die strijd is er nog ruimte voor twee kampen : JA of NEE, maar daar heb je alleen de extremen te pakken. Bij JA- en bij NEE-zeggers is er een relatief grote middengroep die een genuanceerder standpunt inneemt, maar onder voorwaarde dat zij op de juiste manier worden benoemd en aangesproken, en met ruimte/begrip voor zorgen, twijfels, onzekerheid. Door verkeerde toonzetting, de foute boodschap etc. worden deze middengroepen bijna opgejaagd naar de extremen; gemiste kans dus.

Kijk eens in de spiegel : welke omschrijving past bij jou ? hoe je echt bent en wat je vindt, maar ook het imago dat je opbouwt, de indruk die je nalaat. En, bevalt het ?

Hans Groenhuijsen,  7 augustus 2023.

(een tweede blog over dit onderwerp volgt rond 11 augustus).

Afbeelding : https://www.newscientist.com/article/2121132-more-people-now-believe-human-made-climate-change-is-happening/

Artikelen over klimaat, een betere wereld:
https://www.hansgroenhuijsen.nl/category/4fields/de-toekomst-een-betere-wereld/

. Alle artikelen en blogs , zie: https://www.hansgroenhuijsen.nl/4-fields/

. wekelijks mijn blog ontvangen ? Meld je aan  via “aanvraag artikelen” op 
  https://www.hansgroenhuijsen.nl/inschrijven-kennisblogs/

. ©alle rechten voorbehouden Hans Groenhuijsen, 2023.

T                06-52 58 95 85
M              hans@hansgroenhuijsen.nl
I                 https://www.hansgroenhuijsen.nl
Link           https://www.linkedin.com/in/4fieldshansgroenhuijsen/