In 1972 verscheen een boek “grenzen aan de groei” en in 1992 “de grenzen voorbij”. Daar staan we nu in 2022. We zouden het bijna vergeten met al die analyses, scenario’s, berekeningen. Klimaat gaat over ons, over deze wereld en de leefbaarheid daarvan. Feiten bestaan  voor een belangrijk deel niet, er zijn veel waarheden. Heel veel weten we niet of nauwelijks, eigen visies en belangen kleuren in sterke mate welke cijfers we presenteren.  En iedereen claimt natuurlijk zijn eigen gelijk.

Temperatuurstijging : natuur of mens ?
Dat is zeker, die stijgt. De ene redenering gaat uit van een normaal natuurlijk proces, de andere redenering ziet de mens en menselijk handelen als de oorzaak., of liever gezegd de broeikas die daarmee is ontstaan. Wat is aanvaardbaar, waar gaan we voorbij het kritische punt ? laten we eens aannemen dat de veel gehanteerde 1,5 graad opwarming einde deze eeuw nog aanvaardbaar is. Dan moeten we (letterlijk) vandaag beginnen.  IPCC gaf net voor Glasgow aan dat zoals het er toen uitzag de 1,5 graad grens al in 2031 bereikt zou zijn.  UNEP doet er een schep bovenop en komt uit op een stijging eind 21^ste eeuw van 2,7graden (met een aantal maatregelen 2,2 graden).  In 2030 is al met al een reductie in beeld van 7,5%, terwijl 55% keihard nodig is. De conferentie in Glasgow stelt ons niet gerust. Veel rituelen, slotverklaringen, mooie intenties maar ook teleurstellend.   Als we niet snel in actie komen, dan ligt een stijging van 1,8 tot 3,9 graden in het verschiet. O ja, en dit wordt altijd gekoppeld aan de stijging van de zeespiegel, in dit geval 30 tot 60 cm. Een  ander, somber, scenario kijkt ook naar bevolkingsgroei, nog meer fossiele ellende dan nu, te trage innovatie en zo’n 12 miljard mensen. De stijging in temperatuur komt dan uit op 5,9 graden, de zeespiegel  stijgt met 1 meter. Je kunt van alles  nuanceren, maar dan is de zaak wel redelijk onleefbaar.
Waarom is het zo moeilijk ? We hebben allerlei trucs om het probleem te ontkennen, kleiner te maken en weg te definiëren, uit te stellen. En we hebben een brein als individu en als collectief dat ons regelmatig op het verkeerde been zet. (zie https://www.hansgroenhuijsen.nl/4-fields/milieu-ik-kom-uit-een-voortreffelijk-milieu/ )

Lineair en exponentieel.
Het probleem is exponentieel. Het is niet alleen de temperatuurstijging op zich die een probleem vormt, maar het is de impact die het heeft op allerlei onderdelen van het systeem. Daarmee wordt het een probleem dat niet lineair maar exponentieel groter wordt. En daar komt bij dat ergens het kritische punt wordt gepasseerd: het systeem raakt oververhit (letterlijk) en uit balans. En dat kan betekenen dat voorbij dit punt reductie en herstel vrijwel onmogelijk gaan worden.

Binnen het systeem of van het systeem.
Het klimaatvraagstuk is redelijk uniek. Sowieso is het vrij lastig om problemen in het nu te lijf te gaan  met oplossingen uit het verleden (Einstein : “we cannot solve our problems with the same thinking we used when we created them”).Maar dit vraagstuk raakt eigenlijk de hele wereld, alle sectoren, alle rangen en standen, alle landen. In die zin is het een redelijk uniek probleem, als we het vergelijken met allerlei grote problemen in het verleden.
De complexiteit ervan is groot, het is echt een systeemprobleem. Dat maakt dat oplossingen voor een deel ook complex zijn; halve en deeloplossingen werken nauwelijks. Het gaat nog een stap verder; oplossingen zijn noodzakelijkerwijs systeemoplossingen. Het systeem zelf is het probleem dus gaat het niet om oplossingen BINNEN het systeem maar VAN het systeem. Hier is trouwens wel het nodige debat over.  Vooral kort na het uitbreken van de Corona-crisis in 2020, kwam het idee op dat deze crisis zichtbaar maakte war er allemaal mis was in de wereld.
En dus zouden we het moment moeten aangrijpen om het allemaal eens goed op te lossen : The Great Reset , Build Back Better. Het is niet een probleem dat we kunnen laten liggen, voor ons uit kunnen schuiven, wat we kunnen ontwijken, wat wel weer overwaait.  Het is urgent en het moet worden opgelost. Het is dwingend.

Complexiteit : nadeel of voordeel.
Daarmee is dit klimaatvraagstuk een duivels en complex probleem, waar te beginnen, hoe krijgen we alles georganiseerd, gepland, en uitgevoerd ? Zoals vaker is complexiteit ook een voordeel, als jet het goed gebruikt. Samenhang tussen problemen betekent vaak een zekere samenhang tussen oplossingen. Een deeloplossing triggert oplossingen elders in het systeem, de impact van een oplossing is soms exponentieel en versnellend.
Maar hoe dan ook, die complexiteit en veelomvattendheid maken het lastig. Alles hangt samen met alles. Er komen allerlei andere belangen om de hoek kijken. COP 26 in Glasgow laat zien hoe dat gaat.
Het ene land wil meer dan het andere; landen met een achterstand in welvaart willen de gelegenheid hebben om (eerst) die achterstand in te lopen of  tot een rechtvaardiger herverdeling te komen tussen landen. Elk land zal proberen zijn eigen economie, zijn eigen industrie, te beschermen. Armere landen vinden dat een groter deel van de rekening terecht moet komen bij de rijke landen. Er moet een oplossing komen voor het feit dat een klein deel van de wereld (gemeten in landen en aantal mensen) het overgrote deel van de CO2 uitstoot (heeft) veroorzaakt. Het is niet alleen een discussie tussen landen, maar ook tussen  klassen, tussen arm en rijk.
Je zou kunnen denken dat als  we (wie precies trouwens ?) nu al deze vragen en vele andere beantwoorden, we er wel zijn; succes is dan verzekerd. Dat is helaas nog niet het geval. Aan de slag dus.

Hans Groenhuijsen, 22 februari 2022.

De komende weken schrijf ik nog enkele stukjes over klimaat, thema’s/vragen,  oplossingen.

Blijf lezen, blijf nadenken, en kom in beweging.

. Blogs over klimaat : https://www.hansgroenhuijsen.nl/category/4fields/de-toekomst-een-betere-wereld/
. Alle artikelen en blogs , zie: https://www.hansgroenhuijsen.nl/4-fields/
. Wil je in het vervolg wekelijks mijn blog ontvangen ? Meld je aan  via “aanvraag artikelen” op
   https://www.hansgroenhuijsen.nl/inschrijven-kennisblogs/
. ©alle rechten voorbehouden Hans Groenhuijsen, 2022.

T                06-52 58 95 85
M              hans@hansgroenhuijsen.nl
I                 https://www.hansgroenhuijsen.nl
Link           https://www.linkedin.com/in/4fieldshansgroenhuijsen/