Onveranderlijke wetten, dat klinkt logisch maar soms veranderen wetten, zijn het juist de wetten die verandering teweegbrengen, verandert de wereld waarop die wetten van toepassing zijn. Pratend over auto’s en mobiliteit is er een lange reeks van wetten en wetmatigheden geformuleerd; soms als houvast en als leidraad, soms als mix van ernst en humor, soms ook als aperte onzin. De komende tijd schrijf ik wat van die wetten op.

Ik kan het me nog goed herinneren, “100 jaar geleden”: een boekje van de heren Ries en Trout: “The 22 immutable laws of marketing” uit 1993. Een vlot geschreven boek, vol met wijze lessen en goede adviezen. Na lezing kon je er weer over mee praten. Intrigerend ook, nieuwsgierigheid opwekkend. Bewust 22 en niet een mooi afgerond getal als 10 of 40 of 100. Het woord “laws” gaf het een cachet van serieus, goed doordacht, en geen speld tussen te krijgen, strak en helder. En marketing was net als bedrijfskunde, business school, communicatie en Public relations “hot” in die tijd.

Zo’n bestseller zou ik ook wel willen schrijven misschien. Maar even serieus. Ik zie ook met betrekking tot de auto en mobiliteit veel wetten voorbijkomen. Natuurlijk letterlijk wetten die ons van alles verbieden en gebieden. Maar ook wetten, of eigenlijk wetmatigheden, die beschrijven en voorspellen. Het gaat daarbij dan om gedrag van de individuele mens, van groepen van mensen, van onze samenleving. En het patroon dat we daarbij ontdekken, heeft enige voorspellende waarde. En allicht zit er in deze wetten een aanmoediging om even stil te staan, even na te denken, en om er vervolgens mee in te stemmen of juist te bekritiseren. Nog gekker, je gaat misschien je gedrag aanpassen en/of vooral anderen pushen om dat te doen. Of je roept luid dat nader onderzoek, meer onderbouwing nodig is. Door het woord “wetten” te gebruiken, heb je een bepaald kader: korte en heldere beschrijvingen, een structuur in je verhaal, makkelijk om te citeren (veronderstellend dat deze “wetten” interessant genoeg zijn), hapklare brokken in plaats van een eindeloos betoog of een complexe analyse.

De auto dus, de automotive wereld, mobiliteit. Ook in deze wereld zie je wetten, wetmatig-heden. Deze ordenen een beetje de complexiteit in deze wereld. En complex is het. Het gaat over al die modaliteiten (auto, fiets, e-bike, bus/tram/metro etc.), over technologie in en rondom mobiliteit (energie, aandrijving, digitalisering). Het gaat natuurlijk over de functie van mobiliteit (woon-werk, recreatie en sport, sociale contacten etc.), het gaat over de waarde en waardering die we hebben voor mobiliteit en zekere voor die auto (status, fun, sport, a thing of beauty).

De auto (en mobiliteit) is deels een oplossing, maar ook steeds meer een probleem, althans één van de oorzaken van een reeks problemen. Het succes van de auto kwam tot stand vanuit de aanbodzijde van de markt, vanuit innovatie en ondernemingsgeest. En tegelijk was dat succes te danken aan de vraag vanuit de markt, vanuit de individuele consument. De maatschappelijke behoefte aan mobiliteit was en is sterk, bepaald door cultuur, welvaart, economie en industrialisatie. En er spelen grote belangen, het gaat om groot geld: de bedrijven die al die mobiliteit produceren en leveren, de leveranciers en serviceproviders eromheen (banken, verzekeraars, energiemaatschappijen, wegen/infra bouwers etc.).

Natuurlijk speelt de politiek/de overheid in toenemende mate een rol, niet alleen als belastingheffer maar ook als beleidsmaker. En daarbij wordt de puzzel niet eenvoudiger; denk aan de grote vraagstukken rondom klimaat, vervuiling, openbare ruimte, verdeling van welvaart en welzijn. Waarbij altijd een delicate en weinig stabiele balans moet worden gevonden tussen vrijheid en dwang, gebieden en verbieden, korte en lange termijn, nationale, internationale en mondiale dimensies, verandering binnen het systeem of van het systeem.  En er wordt geworsteld met vragen over goed gedrag belonen en slecht gedrag bestraffen, met de verdeling van kosten en baten. Zijn er “heilige huisjes”, dogma’s, bevroren standpunten, ideologische scherpslijperijen? Of gaan we er onbevangen in, met een open mind?

Dit complexe speel- of slagveld overziend, lijkt het bijna een illusie om nog te denken in wetten die voorschrijven, die dicteren. Maar kunnen we wel op zoek naar wetmatigheden in hoe dat hele complexe systeem functioneert, hoe we ons gedragen, tot op het niveau van de individuele burger of (auto)mobilist. Soms belemmeren die wetmatigheden bij het realiseren van veranderingen, soms kan je er slim gebruik van maken als beleidsmaker, wetgever, “stakeholder” of als burger.

Terug naar dat boekje van Ries en Trout. Zo eenvoudig is het dus niet met die auto en met mobiliteit: weinig oneliners en kant-en-klare oplossingen. Maar wel een rijtje wetten en wetmatigheden die wat inzicht en uitzicht geven, misschien een kleine relativering vormen,
leiden tot een gefronste wenkbrauw of kleine glimlach, tot een feestje van herkenning. En misschien ontstaat er enige inspiratie om bestaand gedrag voort te zetten of juist om te veranderen. Wetten en wetmatigheden dienen om te begrijpen, geven structuur en richting. Onveranderlijke (immutable) wetten bevatten een mix van waarden, overtuigingen, ethiek, en zelfbenoemde wetten en regels. Ze dienen niet om de status quo te handhaven maar juist om verandering teweeg te brengen en in goede banen te leiden. Verandering en mobiliteit, alles beweegt, zo is het en niet anders (Fries: sa ist, en net oars).

De komende weken/maanden gooi ik er af en toe wat van die wetten in.

Alvast een voorproefje:
. De 1^e en 2^e Wet van Marchetti
. De BREVER Wet: Behoud REistijd en VERplaatsing
. De Waterbed-wet
. B=S/A
. Free Rider
. De Wet van Virtuele Mobiliteit
. De Wet van Behoud van Complexiteit
. De “wortel en de stok” wet
. De File wet
. De wet van MEER
. De Wet van Behoud van Ellende
. De wet van de remmende voorsprong
. De wet van de versnellende achterstand
. de Wetten van Moore, Kurzweil en Christensen

Hans Groenhuijsen, 14 maart 2024.

T                06-52 58 95 85
M              hans@hansgroenhuijsen.nl
I                 https://www.hansgroenhuijsen.nl
Link           https://www.linkedin.com/in/4fieldshansgroenhuijsen/

Alle artikelen en blogs , zie: https://www.hansgroenhuijsen.nl/4-fields/

. wekelijks mijn blog ontvangen ? Meld je aan  via “aanvraag artikelen” op 
  https://www.hansgroenhuijsen.nl/inschrijven-kennisblogs/

. ©alle rechten voorbehouden Hans Groenhuijsen, 2024.