Het weerbericht : aanhoudend zon, economisch zwaar bewolkt.
Economie en automotive : over cijfers, vertrouwen, geloof. De automotive sector heeft het zwaar.
Macro gezien zijn er de nodige zorgen.
1. Sales en aftersales.
De maand mei was voor de Nederlandse markt een flinke klap, min 59,2% in aantallen nieuwe auto’s. Cumulatief 2020 staat de teller nu op -27,8%. De beroemde beruchte aftersales is toch ook een issue. Het aantal facturen daalt in mei met 4,7 (universeel) en 8,6 %(merkkanaal); de omzet per dag loopt terug met 4,1 resp. 9,1%.
2. Vertrouwen en houvast.
De Bovag Corona monitor laat een stijgend vertrouwen zien. In nummer 7 is het vertrouwen bij ondernemers. dat zij door de crisis heen komen, gestegen van 79,7% (nummer 6) naar 83%. In algemene zin lijkt het ondernemersvertrouwen een flinke deuk op te lopen; dat lag volgens het CBS in april op -46,9. Voor ondernemingen die te maken hebben met omzetverlies is het gemiddelde verlies gedaald van 44,1 naar 39,6%. Het aantal bedrijven dat kort geleden nog verwachtte binnen 3 maanden te moeten aankloppen bij de bank voor krediet, is flink gedaald van 80,5 naar 59,8%. 67,3% van de ondernemers kijkt aan tegen een verlies, dat was 74,7%. Het aantal bedrijven dat verwacht mensen te moeten ontslaan daalde licht van 31 naar 28,7%. Het aantal bedrijven dat gebruik maakt van overheidsregelingen bleef stabiel rond 55%.
Bedenk dat het hier deels ook gaat om dagkoersen en om subjectieve waarneming. Een goede week kan het vertrouwen zo maar doen omslaan. En het lijkt er af en toe op dat we collectief denken dat we de crisis al zo’n beetje achter de rug hebben: de lock down wordt sterk versoepeld, de terrassen zijn open, consumentenbestedingen nemen toe, we boeken weer vakanties. Maar zo werkt het in de economie : gedrag is vaak niet rationeel, vertrouwen is subjectief, maar de echte wereld wordt er flink door beïnvloed.
3. Dan het CBS.
In het eerste kwartaal kromp de economie met 1,7%. De bestedingen in maart namen af (jaar-op-jaar dus t.o.v. maart 2019) met 6,7%.Voor geheel 2020 is de verwachting dat er een min 7% uitrolt. Consumentenvertrouwen zit echt in het slop. Maart was -22, april -27 en mei -31. (vertrouwen wordt berekend door 5 vragen te stellen en per vraag het verschil tussen aantal optimisten en pessimisten te berekenen, en vervolgens het gemiddelde over de 5 vragen). De totale auto- en motorbranche kromp in Q1 met 1,8%. Consumentenbestedingen tijdens de lock down zakten weg met 19%, terwijl de verwachting voor geheel 2020 uitkomt op -7%. Let wel: volgens het CBS lag het ondernemers-vertrouwen begin april op -46,9. Importeurs krijgen klappen; logisch als aan de ene kant de vraagkant van de markt het laat afweten en aan de andere kant de aanbodzijde deels stagneert door problemen in productie en beschikbaarheid van onderdelen. Maart was -18%, april maar liefst 62% en voor heel Q1 min 10,5%.
4. En ondertussen in het buitenland.
In de automotive vallen harde klappen. Kijkend naar de verkoop van nieuwe auto’s t/m april 2020 zat Duitsland op min 31%, Belgie op -36,6%, Italie op een spectaculaire -54%. Europa totaal zat op -37,9%. De verwachting voor geheel 2020 ligt voor Europa op min 30%. (jaar op jaar maart -551 en april -76). Een optimist zou zeggen dat Nederland met zo’n 28% minder verkoop tot mei het dan goed doet in vergelijking met andere landen; een pessimist zou zeggen dat het ook in Nederland gewoon slecht is, en een realist zou zeggen dat we het niet zozeer beter doen dan de anderen maar “minder slecht”. Goed, allemaal interessant natuurlijk wat er in de automotive allemaal gebeurt. Maar het grotere plaatje is zeker zo interessant.
5. Bruto Binnenlands Product.
Daar kunnen we van alles en nog wat over gaan meten. Belangrijk gegeven is het GDP (ofwel bruto binnenlands product, BBP). Dat is “serious trouble”. Frankrijk zakt in Q1 met 5,8%, Spanje met 5,2%, de complete Eurozone met 3,8%. Voorspellingen voor geheel 2020 laten een teruggang zien in de Eurozone met meer dan 7,5%. Duitsland, de kartrekker van Europa, verwacht 6,3% krimp over geheel 2020. Ook hier zou je je als Nederland gelukkig kunnen prijzen met -1,7% in Q1 en een verwachte -7% voor geheel 2020. Dat er na regen zonneschijn komt, is een sterke wetmatigheid. Dat er na crisis weer een opleving komt staat ook wel vast misschien; of dat al komt in 2021 met een verwachte plus van rond de 5% lijkt mij nog een beetje een gok.
6. Een crisis komt nooit alleen.
Ik zou me nog niet rijk rekenen met onze compleet open economie, onze dalende populariteit in Europa, de rekening welke de EU nog gaat presenteren voor de lopende begroting tot 2027, het klimaatpakket en de steunmaatregelen in het kader van Corona. Bovendien is, zoals hiervoor al aangegeven, de veronderstelling dat we de crisis wel zo’n beetje achter ons kunnen laten, voorbarig en gevaarlijk. Eerder gaf ik al aan dat we een heet najaar tegemoet gaan, gevolgd door een lange en zware winter : consumentenvertrouwen en bestedingen die maar niet herstellen, een domino-effect van bedrijven in problemen en over de rand van de afgrond, de fiscus en de banken die onderhand weer betaald willen worden, afbouw van steunmaatregelen, het ontbreken van voldoende “vet op de botten”. Het is nog de vraag in hoeverre banken hierin meegetrokken kunnen worden.
7. Het wordt vast weer beter.
En ondertussen : volle stranden (en een volle Dam), terrassen doen gouden handel, elke postzegel in Nederland is al verhuurd voor de zomerperiode, en laten we maar vast wat korte buitenlandtripjes bestellen voor later in het jaar. Maar ook oplopende werkloosheid, wegglijden naar bestaans-minimum of daaronder, de dreiging van een tweede Corona-klap. En de grote problemen die op de plank liggen : economische ordening, politieke stabiliteit, internationale samenwerking, klimaat….
We blijven de cijfers volgen, we blijven puzzelen over die toekomst; en we gaan vervolgens toch weer over tot de orde van de dag. Normaal worden doet het voorlopig niet, dat het nog spannender wordt is wel zeker.
Hans Groenhuijsen, 2 juni 2020.
zie andere artikelen over crisis, Automotive en cijfers:
https://www.hansgroenhuijsen.nl/4-fields/crisis-gevaar-of-kans/
https://www.hansgroenhuijsen.nl/4-fields/automotive-voorstelling-of-voorspelling/
https://www.hansgroenhuijsen.nl/4-fields/how-to-lie-with-statistics-dagkoersen-in-de-automotive/