Tesla: Quo vadis ? Waar gaat gij naartoe ?

Inderdaad, waar gaat Tesla naartoe ? Een simpele vraag, een lastig antwoord.
Tesla en de daarmee onverbrekelijk verbonden Elon Musk hebben wel wat losgemaakt. Bijna tegen de stroom in, kwam Tesla op de markt met de EV, op een moment dat batterijen nog onbetaalbaar waren, de range nergens op leek, en de levensduur dubieus was. En dat was niet het enige. De auto was in meerdere opzichten  revolutionair qua design, interface met de bestuurder, onderhoud (over the air), en aan de auto kleefde bij uitstek het imago van de rijdende computer met een sterke claim richting autonoom rijden, “brandschoon” etc. Musk ging ook nog eens in batterijen, ging de ruimte in (SpaceX) en gooide zelfs een Tesla in een baan  om de aarde (groundcontrol to Major Elon…). Tesla maakt handig gebruik van dat imago, en cultiveert dat. De claim dat het een enorme  voorsprong heeft en behoudt,  wordt geleidelijk minder realistisch. Vroeger of later worden vernieuwingen geabsorbeerd  en gekopieerd door de markt; de automotive sector maakt alles binnen no time tot een commodity.

Tesla was de wegbereider, de disruptor.

Tesla zorgde voor acceptatie van de EV, vormde een enorme stimulans voor verdere research en innovatie, baande het pad voor de verdere opmars van moderne en schone mobiliteit. Tesla gooide ook nog eens het complete verkoopmodel op zijn kop : geen grote dealers met showrooms en werkplaatsen en gebruikte handel. Maar superstores, online verkoop, online onderhoud, en een vliegende brigade. Juist in dit (ogenschijnlijke) succesverhaal zitten de aanknopingspunten voor de Tesla-liefhebbers/believers, maar net zo goed ook de argumenten voor de twijfelaars en tegenstanders van het merk: afgunst jegens het succes en ijzersterke imago, Tesla als verstoorder van de rust en traditionele automotive , afkeer van het product etc.

Zoals gezegd heeft het bedrijf een grote schare fans: vanwege die auto’s, de Tesla story, de mythe rondom Musk, de betekenis van de EV voor verduurzaming, de attractiviteit van de baanbrekende innovatie, het fijne gevoel erbij te horen. Voor velen is Tesla een kwestie van overtuiging en van een missie,  en is het aandeel een soort “cult stock”. Je moet ze hebben, al is het maar omdat je bang bent dat je anders buiten de boot valt: de bij veel beleggers en bij veel aandelen voorkomende “Fear Of Missing Out”. Je kunt discussiëren over de vraag wat voor bedrijf Tesla eigenlijk is, op welk business model het is gebouwd. Is het een autoproducent in een nieuw jasje of is het een super tech company ? Ik denk een automotive speler zo lang meer dan 80% van de business met die auto’s wordt gegenereerd, maar nog steeds onconventioneel in alle opzichten.

De beurs heeft altijd gelijk.

Alles wat je hierover schrijft kan morgen weer compleet anders zijn, dat zij zo. Je kan het je niet meer voorstellen maar de range voor het Tesla-aandeel  begint in maart 2020 op 70 en staat op 25/1/2021 op het hoogste punt met 900. En op dit moment (11 maart) op 700. Een enkele ratio : de P/E ratio ligt op 1097, bij Ford op 23 en bij GM op 18. (price-to-earnings ofwel koers van het aandeel/winst per aandeel). De koers ging door het plafond  het afgelopen jaar met een voorlopige piek op 25 januari 2021; toen was Tesla niet alleen het hoogst gewaardeerde bedrijf ter wereld maar was het evenveel waard als de 12 grote autofabrikanten die zo’n 90% van de markt deden (Tesla zelf nog geen 1%).
Volatiel ? Alleen al in 2020 ging het in het voorjaar in hoog tempo ruim 60% naar beneden, herstelde weer, maar ging in het najaar weer met ruim 30% onderuit.

Het aandeel is volgens sommigen sterk overgewaardeerd, maar de beurs heeft altijd gelijk (zij het soms voor hele korte tijd). Je kunt speculeren over de krachten op de achtergrond: zijn het short sellers die hun posities willen afdekken, zijn het de verkopers van call opties die hun exposure hedgen, zijn het gokkers die denken dat ze de enigen zijn die de koersexplosie zien en tegelijk rekenen op verdere stijging, zijn het de Tesla-aanhangers/believers die hun Tesla willen stutten en erbij willen horen ? Feit is dat de meerderheid van de aandelen zit bij hedgefondsen en beleggers met een focus op korte termijn winst en minder op lange termijn performance.  Na januari glijdt het aandeel flink weg, maar herstelt op 9 maart weer, o.a. door goede verkoopcijfers uit China. Het aandeel is en was sowieso volatiel.

Beurswaarde versus business model.

Die beurswaarde is dus  spectaculair. Tesla-watchers  verschillen wel van inzicht over de impact hiervan. De vraag is of die waarde in verhouding staat tot de feitelijke performance van Tesla, en de verwachtingen over omzet/marge/winst op langere termijn. Hoe reageren beleggers  op onzekerheid, kan het Tesla-aandeel voldoende rendement opleveren (koers en dividend) ? Anders gezegd : is er een grote kloof tussen  de koers van het aandeel/de beurswaarde en het business model van Tesla ? Zo lang Tesla (overwegend) een automaker blijft, is de prijs van het aandeel nauwelijks te rechtvaardigen. Ook al zou Tesla, kijkend naar  marge,  winst etc. aanzienlijk beter presteren dan andere autoproducenten. Zelfs met een langdurige snelle groei in aantallen blijft dit een lastige, tenzij Tesla ooit de door Musk gedroomde 20 miljoen auto’s per jaar gaat halen. Een sommetje op een kladje laat zien dat Tesla  in ieder geval zou moeten groeien naar  zo’n 200 miljard omzet (ruwweg 2/3^e van Volkswagen AG of Toyota) in 2030, en een verkoop van zeker 3,5 miljoen EV’s (bij voorkeur in het premium segment). Prettige wedstijd Mister Musk, denk je dan. Over Musk gesproken, is een bedrijf met zo’n sterke en dominante leider daarmee kwetsbaar ? hoe is een opvolging geregeld ? denk aan de geschiedenis van Apple.

Geld verdienen met CO2.

Hoe doet Tesla het eigenlijk ? Jaren met winst zijn er weinig; 2020 eindigde op  ruim $ 700 miljoen op een omzet van 31,5 miljard. Niet spectaculair op zich als we kijken naar cijfers van de gevestigde orde (althans vóór 2020; 2020 zelf was vrij desastreus). Maar terecht wordt hier een kanttekening bij geplaatst. Daar zit een leuke paradox.
Tesla verdient geld omdat andere fabrikanten er een smeerboel van maken. Veel (Europese) fabrikanten  halen de EU-norm qua CO2 uitstoot niet (iets vergelijkbaars speelt ook in de USA), en moeten dus zogenaamde credits kopen bij autoproducenten die ultra schoon zijn. Dat gebeurde dus en Tesla maakte daarmee ruim 1,4 miljard winst in 2020 (en 600 miljoen in 2019). Zonder dit CO2 cadeau was Tesla dus vrolijk diep in de rode cijfers beland. Voor 2021  rinkelt de CO2 kassa weer met 2 miljard, en is de verwachting (hoop) dat Tesla naar 650 tot 700.000 auto’s gaat (een enkele optimist roept 800.000).

Binnenkort deel 2 “Tesla: een mooie toekomst voor of achter zich ?”.

Hans Groenhuijsen, 15 maart 2021.

Voor alle blogs : https://www.hansgroenhuijsen.nl/4-fields/

Afbeeldingen :
https://www.thestreet.com/investing/tesla-tsla-shares-drop-treasury-bonds-rates-inflation
https://nl.wikipedia.org/wiki/Stier_(Beursplein,_Amsterdam)
https://qz.com/1954768/teslas-stock-market-value-is-now-higher-than-facebook  Reuters Brendan Mcdermid