Groen links of groen rechts? “Groen” is christelijk, en liberaal.
1. Groen is een Appèl aan christelijke en democratische waarden.
In de discussie over klimaat, CO2, stikstof , PFAS en andere ellende wordt vaak gesuggereerd dat het allemaal een beetje overdreven is, dat het allemaal onzin is van en voor linkse mensen, pessimisten, azijnpissers, leugenaars, wetenschappers in ivoren torens. Waar hoort dat groene gedachtegoed eigenlijk thuis?
Herman Wijffels vraagt zich af of “groen” eigenlijk wel links is. Met enige spijt constateert hij dat in de Nederlandse politiek termen als groen en duurzaam als progressief worden gezien (misschien ook doordat een partij die 2 begrippen in haar naam heeft verbonden, Groen Links).Wijffels blijft eigenlijk dicht bij de basis en het gedachtegoed van dat CDA. En daarmee maakt hij een interessante draai : groen en duurzaam is eigenlijk eerder conservatief. In zijn aard gaat het in de groene politiek om het behouden en beschermen van wat er is, of misschien nog meer van wat er ooit was. Buma (en velen met hem) droomde ooit in zijn Schoo-lezing (2017) over een dergelijke restauratie; maar hier ging het meer om een wat romantische droom over een terugkeer naar de tijden van voor de Franse revolutie (of die mooie jaren in de fase van wederopbouw na de 2e wereldoorlog toen de kleine Buma zich aan het voorbereiden was op een grote bestuurlijke carrière). Wijffels staat meer met twee benen op de grond of in agrarische termen met de poten in de (Zeeuwse) klei. Wijffels spreekt over dat rentmeesterschap. We moeten deze wereld koesteren voor onszelf en voor generaties na ons; wij hebben deze wereld ook maar even te leen. Wijffels predikt niet de revolutie uiteraard, maar wel een fundamentele bezinning op wat ons te doen staat, en de bereidheid om ingrijpend te veranderen. Of, in zijn woorden, vooral het goede te behouden.
2. Groen gaat over vrijheid, gelijkheid en broederschap.
Dan de VVD, hoeder van het liberale gedachtegoed. Is groene politiek iets dat past bij het oranje-blauw van de VVD? Is die VVD daarmee dan ineens een linkse partij die zich vervreemdt van de traditionele achterban? Vrijheid is een groot goed, en dat is niet alleen de opvatting van de VVD. Maar het wordt wel erg schraal als vrijheid wordt vertaald in de ruimte om “ongelimiteerd” hard te rijden (het etiket Vroem-partij laat ik maar even voor wat het is) en daarbij zo ongeveer een baksteen mee te leveren om op het gaspedaal te leggen. Geen enkele positieve waardering van maatregelen die nu genomen moeten worden, maar het allemaal afschilderen als ellendig en noodzakelijk kwaad. Vrijheid zou een bredere betekenis moeten krijgen: niet alleen de individuele vrijheid om maar te doen wat je wilt, maar vrijheid in relatie tot de vrijheid van anderen, vrijheid in samenhang met de wereld waarin we leven en met anderen, vrijheid ook voor generaties na ons die de ruimte en mogelijkheid moeten hebben om te leven. In termen van de Franse revolutie : vrijheid moet je zien in relatie tot gelijkheid en broederschap. In die zin past groene politiek, net als bij het CDA, misschien wel perfect bij de uitgangspunten en de basis van de partij.
3. Populisme
Een beetje populisme is wel geoorloofd.
Het CDA (mevrouw ASP) mag blijven roepen dat de agrarische sector de basis is van de samenleving, de hoeder van de natuur, de garantie op een bord eten op tafel.
De VVD mag op termijn de borden met 130 km. weer uit de opslag halen, als we zo veel elektrisch en dus schoon rijden dat we gewoon weer kunnen planken. Of groen nu rechts is of links, is niet zozeer de issue. Het gaat om het juist benoemen van de problemen en de samenhang daarin, het bedenken van oplossingen voorbij de waan van de dag en de modder op het Malieveld. Bijna vieze woorden als visie en ideologie moeten worden afgestoft en, meer dan de 623 rapporten en berekeningen over elk denkbaar onderwerp, een rol krijgen in het debat en in de besluitvorming. En zo is groene politiek een beetje progressief, wat conservatief, gaat het over veranderen en soms over conserveren. Groene politiek is van ons allemaal (OK, met het risico dat het van niemand is).
Hans Groenhuijsen, november 2019.
Voor meer artikelen/blogs over innovatie, klimaat, een betere wereld, zie https://www.hansgroenhuijsen.nl/4-fields/. Daar kan je je ook abonneren op (gratis) toezending per mail van volgende blogs en artikelen.