De automotive heeft last van een tekort aan chips. Oorzaak ? China, Corona, domme inkopers ?
Het wordt een micro-wereld : over virussen en chips.
Al snel na maart 2020 werd het duidelijk : de wereld ging op zijn kop en niet alleen door de pandemie als zodanig maar zeker ook door de directe gevolgen daarvan. De wereld was op dat moment compleet geglobaliseerd in de winning van grondstoffen, productie, en consumptie. Dat werd allemaal bij elkaar gehouden door een fijn web van relaties, klanten, leveranciers en heel veel transport en logistiek. Dat raakte dus verstoord. Vaak werd verondersteld dat herstel op enig moment zou volgen, maar de consequenties gaan vaak verder, zijn onderling verweven en complex. Daar zitten we nu in het eerste “chiploze tijdperk”. Niet helemaal, technologie dendert deels wel door. Maar bijvoorbeeld in de auto-industrie treedt een tekort op met verstrekkende gevolgen.
Let even op de complexiteit van die wereldeconomie.
De auto industrie viel terug, vraag naar auto’s en dus productie daalde enorm. De vraag naar onderdelen en dus ook chips, viel daarmee weg, orders werden geannuleerd. Vrijwel direct groeide de vraag vanuit andere sectoren, logisch en voorspelbaar. Doordat de wereld op slot ging, nam thuiswerken toe, bleven kinderen thuis, raakten we meer op elkaar maar ook op technologie aangewezen. Meer schermen dus : tablets, PC’s, smart phones, maar bijvoorbeeld ook meer gaming, TV’s etc. De vraag naar deze producten nam spectaculair toe, en daarmee de vraag naar chips, toevallig op een moment dat de producenten daarvan omzet zagen teruglopen en op zoek waren naar nieuwe business. Mooi geregeld dus.
De wereldeconomie rommelde ondertussen door. Het bleef kommer en kwel. Politiek gezien hadden we nog te maken met, u weet wel, The Donald. Trump was op handelsoorlogspad, vooral met China en blokte de levering van technologie aan China en de import van Chinese producten.
Tegelijkertijd waren er partijen die, gedwongen door al deze ontwikkelingen, in bulk chips gingen kopen en opties namen; Huawei was daarvan een voorbeeld.
Laat 2020 begon de verkoop van auto’s aan te trekken, en dus, met vertraging, de vraag naar die fijne chips. Maar toen werd de vraag dus groter dan het aanbod. Gevolgen kan je uittekenen. Degene die het laatste komt, gaat achteraan in de rij(de autojongens dus), en prijzen (van chips en grondstoffen) gaan omhoog (hoewel dat tot op dit moment nog meevalt). Daar komt nog bij dat chips voor auto’s, althans voor een deel, vrij simpel en dus goedkoop zijn, maar de chips voor andere sectoren vaak complexer en duur zijn met allicht een fijnere marge voor de chipmaker. Je productie als chipmaker omturnen is niet een kwestie van een knop omzetten, en capaciteit vergroten door meer fabrieken heeft een aardige leadtime van een jaar en meer. De wil is er wel om capaciteit uit te breiden, maar om chips te maken heb je machines nodig en om machines te bouwen (ASML) heb je lenzen nodig (Zeiss), en…..
Autofabrikanten zijn matige inkopers.
De autofabrikanten (niet allemaal overigens) zagen het falen van hun inkoopstrategie : kosten lekker laag houden dus geen voorraad maar het heilige JIT(Just In Time) principe, scherp onderhandelen over prijs in een markt die overvloedig is. Dat bleek dus een flinke valkuil. Fabrikanten verwachten dat ze nog even last houden van de huidige schaarste. De schade loopt snel op naar tientallen miljarden, de verkoop krijgt een flinke deuk. Kenners van de chips business voorspellen dat het wel eens langer kan gaan duren. De capaciteit groeit wel, maar de vraag blijft stijgen. In 2019-2020 was de groei in deze chipmarkt ongeveer 5% maar voor 2021 wordt 8,1% groei verwacht, en hobbelt de omzet voorbij de 500 miljard.
Disrupties in de economie ? wen er maar aan.
Zijn we er dan ? Je kan er op wachten dat er in de automotive en in andere sectoren meer van dergelijke verstoringen gaan optreden. Volumes zijn groot, technologie is in toenemende mate een economisch maar vooral ook politiek strategisch thema. De oude patronen raakten verstoord in 2020 (en waren dat wellicht ook zonder Corona), en zijn op zoek naar herstel of een nieuw evenwicht. Snelheid en kracht van veranderingen zijn spectaculair. Denk eens aan de wereldwijde vraag naar accu’s. Toepassingen zijn er legio, om te beginnen maar eens in die elektrische auto. Er zijn serieuze voorspellingen over de groei in deze markt : van 2020 naar 2030 een groei in de vraag met een factor 20.
En ondertussen zit dat andere kleine ding, dat virus, ons dwars. En balanceren we tussen onze gezondheid, de zorgsector, de economie, onze welvaart en welbevinden etc. En denken na en praten over de echt grote dingen naast al dat microgedoe : emissies, klimaat, energie(wind/zon/gas/kern).
Hans Groenhuijsen, 4 maart 2021.
Voor meer info zie www.hansgroenhuijsen.nl
Voor al mijn artikelen/blogs zie 4 fields | (hansgroenhuijsen.nl)
afbeeldingen : Chips : afbeelding van Werner Weisser via Pixabay Chip : Michael Schwarzenberger via Pixabay EV charging : Paul Brennan via Pixabay