Brussel is vaak een praathuis; dit keer over de auto maar vooral over de motor, of nog specifieker de energie. We hadden natuurlijk benzine, diesel en LPG. En 120 jaar geleden de elektrische auto. De EU wil per 2035 van de traditionele verbrandingsmotor af. Dat leidt tot veel discussie.
Van ICE naar hybrid, BEV en FCEV.
De afgelopen 30 jaar waren we lekker bezig met hybrides, en steeds meer met 100% elektrische auto’s. Die hadden we in twee smaken: de auto met een batterij (BEV) en de auto met waterstof/brandstofcel (FCEV). Steeds meer was die BEV aan de winnende hand. Motoren, batterij, levensduur, de beruchte “range” , kosten etc., het werd allemaal beter, efficiënter, makkelijker. Fabrikanten gingen geleidelijk om, aarzelend maar toch. De aanschaf en het gebruik van EV’s werd gestimuleerd/gesubsidieerd in een (redelijke geslaagde) poging om consumenten vertrouwen te winnen, schaal te ontwikkelen, te blijven innoveren; en last but not least, om de uitstoot van allerlei smerigheid te reduceren. Natuurlijk was en is dit een mondiaal ding, op zijn minst een Europese aangelegenheid dus werd ook de EU op dit terrein steeds actiever. Algemeen werd aangenomen dat na een lange aanloop waarbij de consument de vrije keuze zou hebben voor een ICE (auto met verbrandingsmotor) of een EV, er ooit een moment zou moeten komen om te kiezen voor “EV only”, of beter gezegd : zero emission. Dat werd natuurlijk een strijd tussen landen, tussen politiek en industrie, 87 belangenverenigingen, koepels, platforms en wat dies meer zij. Maar uiteindelijk hadden we een jaartal: 2035. Mooi, vanaf dat moment gaan we de ICE uitfaseren.
De verbrandingsmotor exit, waarom ook alweer?
. Emissies terug naar nul
. Kennis, Investeringen etc. richten op een winnende technologie,
geen versnippering over meerdere technische configuraties
. Schaalgrootte ontwikkelen in componenten, productie en gebruik
. Onderliggende infrastructuur eenduidig en efficiënt regelen
. Al met al: een schonere en betere wereld.
Hardliners, meer activistisch ingestelde groepen, vinden dit maar een halve oplossing. Immers, met die EV zijn we bezig om automobiliteit vooral anders in te richten, maar niet zozeer minder: de bekende verandering BINNEN een systeem, en niet VAN een systeem. Op zich waar natuurlijk. Je kunt overstappen naar EV, maar andere variabelen zijn ook belangrijk , en daar zou MINDER in plaats van MEER een stuk schelen; leuk en goed bedacht, maar niet realistisch zo lijkt het, denk aan : aantal auto’s, massa/gewicht, gebruik/gereden afstand, en verbruik. Molens, zekere Brusselse molens, malen traag maar het werd dus 2035, dachten we. Ondertussen zagen we alle schermutselingen, framing, lobbywerk. Moet het wel zo snel? Hoe zit het eigenlijk met de infrastructuur(laden), we moeten meer subsidiëren om de consument te overtuigen etc. En we/ze hebben als industrie meer tijd nodig. En heeft die EV ook niet heel veel nadelen?
En toen, in het zicht van de 2035 goedkeuring, kwamen de bezwaren. Duitsland en Italië voorop hadden bedenkingen. Verschillende lidstaten wilden ook ruimte voor e-fuel. Binnenlandse en partijpolitieke overwegingen waren de drijvende kracht: de kiezer vasthouden, het belang van de (eigen) industrie. Lastig, zo’n last minute verzet, maar we zijn wat gewend bij die EU als het gaat over benepen eigenbelang, niet verder kijken dan je eigen dal (landen met bergen) of de volgende sloot(landen met weiland). Last minute actie is dan een effectieve tactiek, want dan kan je nog wat afdwingen, goede sier maken voor je eigen bühne. Je vertrouwt dan op de “masseurs” van de EU en op de klimaatpaus met zijn gevolg om dit recht te breien. Al eerder trouwens was er natuurlijk protest uit de industrie, vooral vanuit de bouwers van het grotere werk voor wie de winst op een auto nu eenmaal evenredig is aan het vermogen van de auto, de hoeveelheid decibellen, dat typische geluid van dat ene merk (eerlijk gezegd kan ik nog steeds redelijk het geluid van een oudere Ferrari, Lambo of Maserati van elkaar onderscheiden), en natuurlijk aan de mate waarin de automobiel in kwestie de dromen waarmaakt van die consument.
Wat zijn de bezwaren tegen de uitfasering?
Dat is wel een lijstje.
Om te beginnen is het altijd bijna ontroerend om deelgenoot gemaakt te worden van de oprechte zorgen van de industrie. Kunnen we wel genoeg EV’s maken, hoe zit het met de grondstoffen, onderdelen, componenten (vragen die de automakers ook eerder al aan zichzelf hadden kunnen stellen trouwens in plaats van te geloven in de zegeningen van een wereldwijde arbeidsdeling met landen elders in de wereld, en zelf ICE’s te blijven bouwen).
Nog een mooie. Door nu de EV te pushen spelen we China (en anderen, denk aan Tesla) in de kaart die meer (goedkoper?, beter ?) EV’s bouwen dan wij hier. Batterijen worden ook nog eens buiten de EU gemaakt (ook hier weer eigen falen). Klinkt logisch maar is een beetje onzin. Eerst afwachten, een beetje meebuigen, wat miljarden rondstrooien, verdrietig zijn over de crisis, over het dieselschandaal etc., de mond vol over footprint, het hogere doel “een betere wereld” , en dan zeggen je dat je eigenlijk marktbescherming wenst. Ik begrijp het wel, het is zwaar op het internationale strijdtoneel, waar protectionisme hoogtij viert, maar eigen falen in het verleden belonen met afscherming nu is een gotspe. Maar Industriepolitiek, marktbescherming en subsidiestromen gaan er komen.
Ook zijn er zorgen over negatieve effecten van de EV : vervuiling tijdens grondstoffenwinning (krokodillentranen : allerlei grondstoffen voor de ICE plus olie hebben de wereld er ook niet schoner op gemaakt), een smeerboel tijdens productie en bij end-of-life. En wat te denken van de arbeidsomstandigheden bij de exploratie (inderdaad, wat te denken?) Energie is nog zo’n zorg: hoe wekken we dat allemaal op, hoeveel energie etc. kost het wel niet om zonneparken en windturbines te ontwikkelen ?
Ook de consument wordt in zijn belangen geschaad, zo roepen de tegenstanders van de EV-promotie. Die EV blijft een duur ding (alsof een benzine- of e-fuel auto zo lekker geprijsd is) en dat kan de consument zich niet permitteren; ongelijkheid dus, ongewenste (besteedbaar) inkomenseffecten. Argumenten waarmee in we in ons eigen land ook al 80 jaar worden overspoeld door belangengroepen als het gaat over allerlei belastingen rondom de auto, inclusief die vermaledijde tol, dat ellendige rekeningrijden en betalen naar gebruik enz. Dan is het tijd voor de Grote Woorden: gelijkheid, vrijheid, (auto)mobiliteit is een grondrecht etc.
Porsche zegt het duidelijk: we redden de verbrandingsmotor. Dan blijft ook de attractie van het rijden van een auto (lees :Porsche). En bovendien kunnen we met die e-fuel ook mooi nog heel lang die bestaande benzinevloot blijven vullen en mooie oldtimers blijven rijden. Daarmee verlagen we substantieel de totale uitstoot van CO2. En nog een voordeel, de infra is er al. Kritiek is dat e-fuel een beetje de brandstof wordt voor de rijken: dure auto’s, de bekende “gummende” sportauto’s en Leopard-formaat gas guzzlers, met een volle tank die 50% meer kost dan normaal.
Het mooie van e-fuel is dat je heel schoon (electrolyse) met elektriciteit water splitst in waterstof en zuurstof, dan die waterstof combineert met CO2 (die we uit de lucht halen, “carbon capture”), en deze energiedrager omzetten naar e-fuel (een letterlijk en figuurlijk) schone klus voor de oil majors.
Problemen ? nauwelijks. OK, zeggen de e-fuel pleiters; we hebben veel elektriciteit nodig maar die is gratis beschikbaar (de Sahara en wat andere woestijnen). Maar gratis en oneindig bestaat niet in de economie maar wel in de droomwereld van de e-fuel apostelen.
Tja, de e-fuel is nog duur maar de prijs kan zo maar dalen van 50 euro (testfase nu) naar 50 cent. Geloofwaardig ? De e-fuel club zelf houdt het op een prijs die ongeveer gelijk kan worden aan die van gewone benzine. Maar voor de komende jaren kan je gerust rekenen met een prijs die daar 50% boven ligt.
Het rendement is best wel OK wordt beweerd : bij e-fuel treedt tussen moment van start productie tot “wielen op de weg” 85% energieverlies op. Ter vergelijking : bij een FCEV ligt dit op rond de 75% (en dat vonden we altijd al erg hoog), en bij een BEV zo’n 30%. Voor de auto met verbrandingsmotor kan je ook die 30% (eerder wat minder) aanhouden.
Dat van die lage CO2 klopt dus wel voor e-fuel maar in NOx ligt de uitstoot op een zelfde niveau als bij de ICE/benzinemotor. Koolmonoxide is driemaal meer, ammoniak tweemaal zoveel.
Brusselse wandelgangen.
Ik voorspelde het een paar weken geleden al. Er komt een compromis. Reputaties en belangen zijn gered, voldoende “lip service” aan alle belangen in industrie en politiek. Er komt GEEN verbod op verbrandingsmotoren. E-fuel mag gewoon maar dan wel voldoend aan alle eisen waaraan ook een EV voldoet. Ofwel : e-fuel is OK, maar met een rem op het alsnog weer gebruiken van de ouderwetse benzine en diesel. Dat vraagt om aanpassingen in de motor, met een sensor en dat gaan we dan meten; om de ene of andere reden moet ik hier, ten onrechte natuurlijk, denken aan het dieselschandaal, het Abgas-Skandal (heerlijke taal af en toe, dat Duits).
Goed, de gemoederen zijn weer bedaard. De nieuwe afspraken komen nog een keer voorbij met klimaatpaus en het zoveelste Brusselse concilie. Benieuwd hoe het gaat met de grondstoffen en de mijnen, met de batterijproductie, met de productie van EV’s, met Brussel, met de verschillende belangengroepen. Binnen een paar jaar gaan we evalueren waar we staan met dit hele dossier. Ik voorzie extra geldstromen, herzien van de harde normen, uitstel en dus meer tijd. Minder auto’s zie ik er ondertussen niet van komen.
Hans Groenhuijsen, 27 maart 2023.
Afbeelding EU and end of ICE : www.changediscussion.com
e-fuel afbeelding : https://gscaltexmediahub.com/energy/
.Alle artikelen en blogs , zie: https://www.hansgroenhuijsen.nl/4-fields/
. wekelijks mijn blog ontvangen ? Meld je aan via “aanvraag artikelen” op
https://www.hansgroenhuijsen.nl/inschrijven-kennisblogs/
. ©alle rechten voorbehouden Hans Groenhuijsen, 2023.
T 06-52 58 95 85
M hans@hansgroenhuijsen.nl
I https://www.hansgroenhuijsen.nl
Link https://www.linkedin.com/in/4fieldshansgroenhuijsen/
Andere blogs over dit onderwerp:
https://www.hansgroenhuijsen.nl/4-fields/eu-en-ev-samen-op-weg-naar-de-toekomst
https://www.hansgroenhuijsen.nl/4-fields/een-nieuwe-zijderoute-voor-elektrische-autos/
https://www.hansgroenhuijsen.nl/4-fields/de-elektrische-auto-een-mooie-toekomst-achter-zich/
https://www.hansgroenhuijsen.nl/4-fields/klimaat-energie-mobiliteit-alles-heeft-met-alles-te-maken/