En de kampioen CO2 uitstoot is……..

1. We have a problem.

Geleidelijk dringt het door dat CO2 toch wel een probleem is. De inschattingen lopen uiteen van een relatief klein probleem dat we makkelijk kunnen oplossen tot een mega-probleem dat een fundamentele bedreiging vormt voor de wereld, op zijn minst voor de manier van leven die we er nu op nahouden. En we hebben de klimaat-sceptici (realisten, optimisten of dagdromers?) die vinden dat het allemaal wel meevalt, overdreven is. We kijken naar onszelf (wat we kunnen doen als burger van dit gave land), naar ons land (met zijn open economie, havens, petrochemische industrie, intensieve landbouw etc.) en naar de wereld. De bekende neiging daarbij is om die CO2 toch vooral te zien als een wereldprobleem; daarmee blijft in het vage wie er dan verantwoordelijk/schuldig is en wie er (dus) moet gaan inleveren.

2. Not in my backyard.

Dat is een herkenbaar gedrag : leg problemen en rommel in de achtertuin of op de stoep van anderen. We leggen graag de bal bij landen die meer uitstoten dan wij, en binnensland schoppen we die bal graag naar de buren, lees naar een andere sector. (over dat afschuif- en wegschuifgedrag heb ik eerder wat geschreven, (zie bijv. https://www.hansgroenhuijsen.nl/4-fields/het-klimaatakkoord zoek-de-balans/. Goed, toch even wat munitie : de Nederlandse uitstoot bedraagt een schamele 0,5% van de wereldwijde uitstoot. Wegtransport is goed voor zo’n 20% van die Nederlandse uitstoot. Als wij dus massaal elektrisch gaan rijden, dan scheelt dat op wereldschaal maar liefst 30 megaton, ofwel 0,1%. Als we op Europees niveau overgaan naar elektrisch, dan scheelt dat zo’n 1200 megaton, ofwel 3% van het wereld-totaal. De uitkomst is dan dus dat elk land en elke sector zichzelf wegcijfert, zich klein maakt, op zijn handen gaat zitten en roept/denkt: laat eerst die ander maar eens…

3. Cijfers en waarheid.

Er wordt ook, bewust of onbewust, wat afgelogen en gegoocheld met cijfers. Lastig overigens om altijd een nauwkeurig beeld en exacte cijfers te produceren. China is kampioen met rond de 9800 MtCO2, zo’n 27% van de wereldwijde uitstoot, gevolgd door de USA met 5300 Mt (14,6% van het totaal). India is een snelle stijger met 2500Mt (6,8%). Daarna komen Rusland (1600 Mt), Japan (1100 Mt), Duitsland 720 Mt). Frankrijk en Italië zijn “goed’ voor ruim 300 Mt, Nederland staat op zo’n slordige 160.
De Top 10 gooit er nu zo’n 65% van de totale wereldwijde uitstoot uit. Grote cijfers die een groot probleem aangeven.
Maar we kunnen er ook op een andere manier naar kijken. Wat is de uitstoot per hoofd van de bevolking ?
Enkele oliestaten doen het “goed”. Qatar zit op ruim 38, Kuwait op 24 en UAE op 22,5 ton. En waar zitten dan die vuilspuiters USA en China ? Interessant dus. De USA zit op plaats 13 in de ranking met 16,1 en China op plaats 38 met 8 ton.  Bijna bescheiden zou je zeggen, maar goed, het sommetje blijft:
heel veel mensen x een bescheiden uitstoot = heel veel uitstoot.
Nederland neemt plaats 26 in met 9,5, nog net voor Noorwegen (waarvan we denken dat ze zo milieuvriendelijk zijn daar) met 9,4, Japan ook met 9,4 en Duitsland met 9,1 ton per kop. Even voor de beeldvorming : lager in deze ranking staat Armenië met 2 en Nepal met 0,35 ton. Het is ook aardig om eens te kijken naar het GDP in de verschillende landen. We voelen wel aan dat dat Bruto Binnenlands Product in veel landen sterk is gegroeid, en er mogelijk een samenhang is met een groei in economische activiteit (en deels natuurlijk vervuilende en CO2 uitstotende industrie). Gemeten op nominale basis (dus niet op PPP grondslag) voert de USA de kopgroep aan met een aandeel in de wereldwijde GDP van bijna 25%, gevolgd door China met ruim 16%. Daarna komen Japan (6% aandeel), Duitsland (4,5%), India (3,4%) Frankrijk (3,1%. Nederland snoept aardig mee met ruim 1%, met net nog een plaatsje in de top-20.

4. Gedeelde problemen en gedeelde oplossingen ?

Een bewijs dat de wereld open ligt, grenzen minder relevant worden, alles en iedereen voor de wereldmarkt produceert en op diezelfde markt inkoopt, eindeloos importeert en exporteert en consumeert. Waardoor dus een probleem als CO2 een wereldprobleem is, helaas. Want dat maakt een oplossing buitengewoon lastig.
De vraag wie dan de kampioen CO2 uitstoot is, kan eenvoudig worden beantwoord: dat zijn wij zelf, dat is de wereld.  In de goeie ouwe tijd bliezen we 6,7 Gt de lucht in, in 1980 was dat ruim verdubbeld naar 19,4 Gt. In 2000 was de uitstoot 24,6 en in 2005 29,2 Gt. Wie denkt dat we toen een klein beetje tot bezinning kwamen, ziet het fout.
2010 zit op 33, 2015 op 35,5 en 2018 op 37 Gt.

Ik heb ze eerder geciteerd, de mannen van het satirische TV programma Farce Majeure zo’n 45 tot 50 jaar geleden. Zij sloten altijd af met de weers/vuiligheidsverwachting voor de komende week: “Vandaag zijn lucht, water en grond wederom ernstiger vervuild dan gisteren het geval was. De verwachting voor morgen: nog smeriger!”. Waarvan acte.

Binnenkort verschijnen nog wat stukjes over dit thema CO2, de relatie tot economische groei, economische internationalisatie, China etc.

 

Hans Groenhuijsen, februari 2020.

Voor alle blogjes en stukjes, zie https://www.hansgroenhuijsen.nl/category/blogs/.
Voor stukjes over klimaat e.d., zie https://www.hansgroenhuijsen.nl/klimaat/

Enkele begrippen :
Gt                 Gigaton                             1000 megaton ofwel 1 miljard ton
Mt/Mton    Megaton                            1 miljoen ton ofwel 1 miljard kg.
ton               Metric Tons                      1000 kg.
GDP             Gross Domestic Product
BBP              Bruto Binnenlands Product
PPP               purchasing power parity de totale marktwaarde van alle eindgoederen en
diensten van een land in een gegeven periode
miljard         Eng. : billion                  1000 miljoen
biljoen          Eng. : trillion                 1000 miljard
capita            hoofd van de bevolking, kop.