In een vorige blog noemde ik een aantal “wetten van de mobiliteit”, ongeschreven regels waar we ons onbewust aan houden, bijvoorbeeld die Wet van Cesare Marchetti, die zegt dat we sinds de prehistorie dagelijks gewoon een portie mobiliteit nodig hebben, zo’n 75 minuten. Dit keer “De wet van behoud van uitstoot”.

In het ontwerpen van auto’s door fabrikanten en de voorkeuren van de consument lijken ook dergelijke wetmatigheden/gewoontes te zitten. Het lijkt er af en toe op dat we bij het gebruik van de auto gewoon graag een bepaalde hoeveelheid rommel de wereld in slingeren. Denk aan CO2 (inderdaad, direct van invloed op klimaat), fijnstof, roet. Maar denk ook aan alle vervuiling die nu eenmaal ontstaat bij de productie van auto’s (en daaraan voorafgaand de productie van onderdelen, de productie  van staal en de winning van grondstoffen). En denk aan de vervuiling die ontstaat in de hele keten die nodig is om vanaf de bron (een olieput bijvoorbeeld) energie op de wielen te krijgen. Dit geldt niet alleen voor auto’s met een verbrandingsmotor( ICE = internal combustion engine) maar ook voor de elektrische auto (EV = electric vehicle). Bij de EV gaat het dan vooral om de wijze waarop elektriciteit wordt opgewekt (gas- of kolen gestookte centrales, wind, zon) en de winning van grondstoffen die nodig zijn voor die nog steeds indrukwekkend grote batterij. Hier zijn bibliotheken, onderzoeksinstituten en ministeries over vol geschreven inmiddels. Een paar dingen pak ik er uit.

Groene en grijze stroom.
Dit is relevant natuurlijk maar vaak wordt, ten onrechte, verondersteld dat een EV eigenlijk ook erg vervuilend is en we dus net zo goed met een ICE kunnen blijven rijden. Het probleem zit dan met name in de grondstoffen en productie van de accu en de wijze waarop elektriciteit wordt opgewekt (lees: met gas/kolen centrales). Als we in de verkoop van nieuwe auto’s in 2021 de geleverde EV’s vergelijken met  de ICE, dan ligt de uitstoot (gemeten over een looptijd van 18 jaar) van de EV in Europa en de USA  zo’n 60-70% lager dan van de ICE.

De EV is letterlijk Zero Emission, gemeten aan de uitlaat, maar verder terug in de opwekking van stroom zit nog steeds vervuiling. Bij de ICE zit die vervuiling zowel in de productie van energie/brandstof als in de verbranding, dus ook gemeten aan de uitlaat. Voorstanders van de EV maken dit ook duidelijk. Cijfers over uitstoot gaan altijd over de bron(Well), over de tank/batterij (Tank) en over de wielen (Wheels). En dat leidt tot mooie plaatjes over vervuiling en efficiency From Well to Tank, Tank to Wheel, of Well to Wheel. Natuurlijk zijn er allerlei berekeningen en uitkomsten. Maar zelfs in een Well to Wheel/ W2W berekening waarbij grijze stroom (opgewekt dus met kolen e.d.) is gebruikt laat een EV 30% (volgens sommigen zelfs 50%) minder CO2 uitstoot zien dan een ICE; bij gebruik van volledig groene stroom loopt dit op tot 70% en hoger.

Eerst andere bronnen van CO2 uitstoot aanpakken.
Vaak gehoord : wat maakt dat nu uit, dat beetje CO2 van auto’s of vliegtuigen ?
Allereerst is dit natuurlijk een beetje een flauwe “jij-bak”. Ik ben onschuldig, anderen zijn veel erger, begin daar dan maar eens mee. Ontkennen en jezelf vrijpleiten dus. Ten tweede : transport in brede zin is een grote vervuiler. Binnen de EU is 30% van de uitstoot van CO2 gerelateerd aan transport, waarvan 70% (ofwel 21% van het totaal) wegtransport betreft. En daarvan is weer ruim 60% (13% op het totaal) gekoppeld aan personenvervoer.

Ons gedrag.
Ooit zat een EV op een verbruik van zo’n 15 kWh per 100 km. Met de beperkte capaciteit van toen was een range van 100 tot 150 km. al heel wat. Daar gaan we nu ruim overheen.  Inmiddels schommelt de hoeveelheid Wh per km. tussen de 150 en de 300, en praten we over een actieradius van 400 km. en meer.

Ondertussen treedt er wel vervaging op. We hanteerden allerlei kwalificaties voor grote en zware auto’s : PC Hooft Trekkers, patserbakken, Leopard tanks(altijd mijn aanduiding vanuit nostalgische gevoelens voor  dat cavalerie-ding), maar dan gaat het vooral om die enorme massieve formaat Hummer auto’s. Een SUV was ooit een grote auto voor terrein, 4wheel drive. Terwijl een MPV een wat geciviliseerde auto was, ook groot, maar vooral met veel zitplaatsen, ongeschikt voor terrein, met een gewone bodemplaat en frame.  Inmiddels noemen we van alles maar een SUV terwijl het gewoon gaat om een auto op 4 wielen, net wat hoger op de poten misschien en/of een net iets stoerder uiterlijk. Kennelijk doen die woorden Sports, Utility en Vehicle het erg goed, appelleert het aan van alles dat te maken heeft met sport en stoer en onderscheidt het deze autootjes van de grauwe middenmoot. Er zijn dus heel veel SUV’s in alle soorten en maten omdat iedereen nu eenmaal in een SUV wil rijden dus noemen we elk ding op 4 wielen maar een SUV, de “proletarisering” van dat ooit toch wat meer elitaire SUV geval. En natuurlijk rukt ook hier de elektrificering op. SUV’s, maar eigenlijk in algemene zin, moderne auto’s, worden zwaarder en zwaarder en….. (zie volgende blog hierover 11 februari).

Europa laat dit ook gebeuren. In het stelsel van emissienormen weegt het gewicht letterlijk mee. Een grotere zwaardere auto mag dus in die normen gewoon meer uitstoten. De toegestane uitstoot is dus niet gekoppeld aan een absoluut getal maar hangt af van het gewicht. Vergelijkbaar met een arts die zegt dat je een hogere bloeddruk, hoger cholesterolgehalte,  en slechtere BMI index mag hebben naarmate je zwaarder weegt. Geruststellende gedachte is dat de EU hoe dan ook geleidelijk de normen voor uitstoot zal blijven aanscherpen; tempo is wel geboden gezien de ambities en doelen ten aanzien van klimaat en CO2 reductie en vooral de noodzaak hiervan.
In volgende blogs meer over SUV’s, over lichter en zwaarder, over OEM’s en consumenten.

Hans Groenhuijsen, 6 februari 2022.

Blogs over de EV : https://www.hansgroenhuijsen.nl/category/4fields/electric-vehicle/

Blogs over klimaat : https://www.hansgroenhuijsen.nl/category/4fields/de-toekomst-een-betere-wereld/

. Alle artikelen en blogs , zie: https://www.hansgroenhuijsen.nl/4-fields/

. Wil je in het vervolg wekelijks mijn blog ontvangen ? Meld je aan  via “aanvraag artikelen” op
   https://www.hansgroenhuijsen.nl/inschrijven-kennisblogs/

. ©alle rechten voorbehouden Hans Groenhuijsen, 2022.

T                06-52 58 95 85
M              hans@hansgroenhuijsen.nl
I                 https://www.hansgroenhuijsen.nl
Link           https://www.linkedin.com/in/4fieldshansgroenhuijsen/

 

Photo EV versus ICE : www.brokernews.co.uk

Data GHG emissions : ICCT, a global comparison of the life-cycle greenhouse gas emissions, 2021.