1. Hoezo autonoom?

Het blijft een merkwaardige term: autonoom. Eerst hadden we paard en wagen, toen kregen we een ding dat uit zichzelf kon rijden zonder fysieke kracht van mens of dier, en dat noemden we de auto. Nog even en we hebben een auto die dan helemaal zonder de mens (als bestuurder) kan, de auto-auto. Maar het interessante is, dat die autonome auto er niet vanzelf komt. Daarvoor is veel inspanning nodig, veel technologie, veel samenwerking, veel denkkracht, veel geld. KPMG publiceerde onlangs een rapport waarin Nederland hoge ogen gooit als het gaat om de ontwikkeling van de autonome auto. Nederland eindigt in deze “autonomous vehicles readiness index” op de eerste plaats voor bijvoorbeeld Singapore, USA, UK, Zweden en Duitsland. Een mooi en hoopgevend resultaat. Landen werden beoordeeld op o.a. de overheid en wetgeving ( stimulering, faciliteren van testen), technologie en innovatie, infrastructuur en acceptatie door consumenten.

Een paar kanttekeningen.

2. Het blijft een race.

Andere landen, met name de grote auto producerende landen lijken dus wat achter te lopen. Om te beginnen kan een land wel matig scoren maar kan bijv. een staat (neem Californië in de VS) het wel goed doen. Vaak is, terecht, gesteld dat een grote auto-industrie remmend kan werken op de relevante innovatie in een land; maar feit lijkt mij ook dat als ze dan los gaan (bijvoorbeeld in Duitsland), de inspanning ook snel massief wordt, zowel vanuit de industrie als vanuit de overheid, of eigenlijk de complete triple helix inclusief universi-teiten en onderzoeksinstituten. In Nederland zijn we in zekere zin vrijer en minder gedomineerd door de grote autojongens, maar hebben we niettemin grote relevante ondernemingen (NXP en Tomtom bijvoorbeeld en vele andere wat kleinere bedrijven), hebben we een sterke infrastructuur voor kennis en onderzoek; en misschien (een gewaagde stelling wellicht) zijn we in Nederland redelijk goed in samenwerking, in bruggen slaan: tussen bedrijven, tussen sectoren, tussen bedrijfsleven, universiteiten en overheid etc. Ik denk dat dit vermogen tot samenwerken misschien wel de doorslag geeft in het bereiken van succes met de autonome auto, met autonoom vervoer.

3. Nederland moet aan de bak.

Nederland heeft ook een goede infrastructuur(wegennet, verkeersmanagement etc.). En dat wegennet wordt intensief gebruikt. We zijn nu eenmaal een dichtbevolkt land met een hoge graad van urbanisatie. De autonome auto is dan niet een doel op zich, maar wel een deel van de oplossing voor grote vraagstukken: verder groeiende congestie, andere demografische patronen en een groeiende mobiliteit (alle modaliteiten samen maar ook puur per auto), verkeers(on)veiligheid, verduurzaming en energietransitie. Kort gezegd, de urgentie voor Nederland is groot om te innoveren en mobiliteit anders te organiseren. Dan gaat het niet alleen meer om de autonome auto, maar gaat het meer en meer om de combinatie Connected, Autonoom, en Elektrisch. Nederland is ook een distributie- en transportland. En dus zijn we voor wat betreft het goederenvervoer over de weg sterk gebaat bij reductie van files, betere en intensievere benutting van de weg (autonoom rijden, platooning/treintje rijden), en sterke reductie van uitstoot (schonere motoren, andere energie, gelijkmatiger belasting en minder acceleratie en deceleratie etc.). Nog een reden voor Nederland om te blijven inzetten op innovatie en in dit geval op autonoom rijden. Onlangs werd door (bedrijven in) de regio Eindhoven enige zorg geuit over infrastructuur in een andere betekenis. Er werd niet zozeer gedoeld op de kennis en ontwikkelingsinfra-structuur, maar meer op de structuur welke nodig is om in de regio te werken, wonen en leven, de regio toegankelijk te houden voor de instroom van hoogopgeleide kenniswerkers (zeker ook vanuit het buitenland), en daarmee ook het netwerk te blijven ontwikkelen van kleine toeleveringsbedrijven, subcontractors etc. Het aandeel van Brabant in de totale Nederlandse economie is snel groeiend, en dat vraagt dus om actie.

4. De consument tot slot.

Hier wordt al jaren onderzoek naar gedaan (zie ook verschillende artikelen op mijn website).
De rode draad is wat mij betreft dat consumenten aanvankelijk weinig enthousiasme opbrengen voor deze innovatie, of zelfs apert tegen zijn. Daar zijn wel wat redenen voor.
Onwetendheid kan een rol spelen , mede ook leidend tot angst en onzekerheid. Kosten kunnen een reden vormen, de zeker in aanvang nog hoge kosten voor het volledige pakket aan voorzieningen in je auto. Emotie is een belangrijke: ik wil in control zijn, zelf sturen is juist de charme van autorijden, je laten rijden is iets voor sukkels etc. Maar de verschuiving wordt al zichtbaar, niet alleen in Nederland maar ook in andere landen. Belangstelling en vertrouwen nemen toe. Zodra de voordelen (voor de maatschappij als geheel maar ook voor de individuele automobilist) zichtbaar worden, dan gaat de consument om, geleidelijk dat wel. Voordelen zijn bijvoorbeeld: minder ongevallen, minder fileleed, comfort, minder tijdsverlies/andere besteding van je tijd in de auto, flexibiliteit in mobiliteitsoplossingen, lager prijskaartje. Zeker als dat autonome rijden zich ontwikkelt in combinatie met elektrisch rijden, met allerlei vormen van sharing, dan zal de acceptatie nog verder versterkt worden.

5. Niks gaat vanzelf.

Kortom, een mooi onderzoek. Nederland is toch weer een beetje gidsland. Blijven doorpolderen dus om die positie te behouden en te gelde te maken. Nederland staat er goed op als het gaat om de randvoorwaarden voor succesvolle innovatie rondom autonoom rijden. Andere landen kunnen lijkt mij redelijk snel volgen, en dan wordt het een flinke concurrentie tussen landen, bedrijven en samenwerkingsverbanden, en worden landsgrenzen uiteindelijk minder relevant.
Op de bedrijven in mijn geboortedorp (Joure) hing een bord “Koopt Nederlandsche waar, dan helpen wij elkaar”. Zo was het ooit. En zo moet het blijven, soms.

KPMG “Autonomous Vehicles Readiness Index”, January 2018.

https://home.kpmg.com/xx/en/home/insights/2018/01/2018-autonomous-vehicles-readiness-index.html
https://www.hansgroenhuijsen.nl/category/blogs/

 

februari 2018.