Data-terreur of zinvolle feiten ? Een dashboard voor de automotive

We produceren wat data. En het is maar de vraag of we daar dan ook informatie van kunnen bakken, of we er iets mee kunnen en willen doen. Wat wel fijn is, dat we met data op zijn minst de illusie hebben dat we de werkelijkheid onder controle hebben. Het leuke van een dashboard in een auto is dat je grotendeels real-time informatie krijgt, en dat je als bestuurder zelf bepaalt, corrigeert. Met “moderne” data en een computerscherm ligt dat wat gecompliceerder. Maar kijk uit : data zijn vaak onvolledig en selectief, spreken elkaar tegen, en zeggen bitter weinig over de toekomst. Dat gezegd hebbende, presenteer ik een bak met data, voor de liefhebber.

1. Macro.

Het CBS (15 mei) benoemde het al. In Q1 daalde de consumptie met 2,7% en kromp de economie met 1,7%. Alleen al in maart zakte de consumptie weg met 6,7%. De toekomst is grimmig met een verwachte daling in consumptie van 7% voor geheel 2020. Het consumentenvertrouwen, waarvan we inmiddels zo vaak vermoeden dat dat herstellende is (waarbij hoop en wens een grote rol spelen), daalt volgens het CBS naar -22 in april, -27 eind april en -31 in mei.|
Ter nuancering van de getallen waar wij dagelijks tegenaan lopen : bedenk dat de ECB met een paar pennenstreken ruim 1300 miljard (1,3 biljoen klinkt aardiger) inzet in het grote crisis-spel. DNB (de Nederlandsche Bank) liet recent wat verwachtingen los en die liegen er niet om. Het BBP (bruto binnenlands product) gaat in 2020 met 6,4% onderuit, waarna er (wellicht) herstel optreedt met een plus van 2,9% in 2021 en 2,4% in 2022. Begrotingstekort en staatsschuld zijn tot in lengte van jaren dan nog wel een zorg. DNB zegt zelf in grote onzekerheid te verkeren en geeft nog een soort upside/mild scenario van -3,4% in 2020 en een downside/zwaar scenario van -11,8% in 2020 (normaal geeft DNB gewoon 1 scenario). In de details geeft de centrale bank aan dat de particuliere consumptie krimpt met 7,6%, de bedrijfsinvesteringen afnemen met 13,9%, de export zakt met 10,9%, en de werkloosheid oploopt naar 4,6% in 2020 en 7,3% in 2021. Kortom, nog wat vroeg om het lied “happy days are here again” in te zetten.

2. Vertrouwen dus.

Dat vertrouwen houdt meer mensen bezig. Kruger (o.a. advies en interim management) deed onderzoek onder ondernemers en zag dat tussen half april en half mei de trend licht positief is : minder bedrijven die aanvullende financiering nodig hebben (daalt van 21 naar8%), minder bedrijven die een (flinke) omzetdaling in 2020 verwachten (van 84 naar 64%), en minder bedrijven die hun personeelsbestand met meer dan 10% gaan verminderen (dalend van 38 naar 28%). Bovag laat in Monitor nummer 8 ook een vergelijkbare verschuiving zien. Het vertrouwen dat de onderneming door de crisis komt neemt toe van 79,7 (nummer 6) naar 83(nummer7) en 86,5% (nummer 8). Het aantal bedrijven dat denkt binnen 3 maanden op de stoep te staan bij de bank neemt af van 80,5 naar 59,8 maat stijgt (nummer 8) weer naar 63,3. Overigens is het feit dat een onderneming aan de bel trekt bij de bank geen signaal dat de zaak op omvallen staat. In nummer 6 dacht nog 31% van de bedrijven aan een ontslagronde, en dat is gedaald naar 26%.
Het oude gezegde haal ik nog eens van stal : vertrouwen komt te voet en gaat te paard. En bedenk dat vertrouwen ook kan worden gevoed door hoop en geloof en optimisme en een flinke dosis zelfvertrouwen, en soms minder een basis vindt in de feiten (en voorspellingen). Natuurlijk is het verder goed dat een bedrijf vertrouwen heeft in de toekomst, maar het is zeker zo van belang dat bijvoorbeeld klanten en banken dat vertrouwen ook hebben, in de toekomst en in het bedrijf in kwestie; mooier nog, dat er wederzijds vertrouwen ontstaat.

3. Verkoop nieuw.

Los van de vraag hoeveel je nu uiteindelijk onderaan de streep verdient met verkoop, het getal blijft een belangrijke indicator. Q1 liet al een daling zien van 115 naar 103.000 (-10,6%). Over de periode januari t/m mei is het een stuk slechter van 185 naar 133.000 nieuwe auto’s, een min van bijna 28%. Saillant detail is dat alleen de maand mei een min scoorde van 59%. Terwijl eind 2019 de verwachtingen voor 2020 ergens lagen tussen de 525 en 450.000 nieuwe auto’s, wordt inmiddels elke prognose weer ingehaald door een volgende, nog slechtere, verwachting. Inmiddels ligt de lat op 350.000. Aumacon concludeerde al fijntjes, bijna eufemistisch, dat het Corona-effect 75.000 stuks betreft.

4. Occasions.

Tja, die hebben we in soorten en maten (en merken, prijzen, brandstoftype etc.). Over-all cijfers zeggen daardoor niet alles, maar toch. Het aantal B2C verkochte auto’s zakte weliswaar in de eerste 5 maanden met 4,9%, maar heel voorzichtig lijkt het tij te keren (maart was min 12,3%, april -23,3 en mei -1,1%). Het aantal transacties tussen consumenten (C2C) daalde met 2,3% t/m mei (maart was -10,7%, april -7,9% en mei -0,4%). Er spelen diverse ontwikkelingen door en tegen elkaar. Mensen bereiden zich voor op meer vervoer per auto (ook voor woon-werk), nu het OV kampt met capaciteit, de 1, 5 meter etc. Als 2e auto volstaat een wat oudere auto (maar dan wel goed onderhouden), zo lang je deze maar niet koopt aldus Bovag bij Beun de Haas. We blijven deze zomer thuis en/of gaan met de auto op vakantie en niet met Cor en Don. En tot slot: in ruil voor die pakweg 8 m2 auto als privé domein accepteren we graag weer wat fileleed en ander ongemak. Een lock down vinden we maar niks, maar een lock up (jezelf in de auto als cocon) is voor velen het ideaal. Opbrengsten klimmen weer, er komen meer biedingen etc. Diesels zijn uit.

5. Leasing.

Opvallend dat het daar vrij stil over blijft. We zagen wel de issues rondom voortijdige beëindiging, de zorgen over restwaarde, contractverlenging etc. Maar wat gebeurt er verder ? Je zag het al aan de verkoopcijfers (waarin leasing onderhand dominante partij is) dat het aantal nieuwe leaseauto’s onder druk staat. In de eerste 5 maanden zakte het aantal registraties van ruim 94.000 naar ruim 72.000, een min van 23%. Vooral Q2 liet klappen zien met een min 45% in april en -61% in mei.
Q1 kwam uit op een relatief bescheiden min 4,8%.

6. After sales.
Ik blijf het herhalen : de kurk waar de tent op drijft. Als het daar serieus wegzakt, dan heb je een probleem. Eerst de onafhankelijke bedrijven. Ten opzichte van mei 2019 blijft de schade beperkt; je zou zelfs van een lichte kentering kunnen spreken. De omzet begin juni (t.o.v. juni 2019) gaat met een klein plusje van 0,2% omhoog, het aantal facturen met 1,2% en het gemiddeld factuur-bedrag daalt met 1%. De cijfers in mei (t.o.v. mei 2019) lagen anders. De omzet per factuur ging met 1% omhoog, het aantal orders kromp met 3,6% en de omzet totaal slonk met 2,6%.
Dan het merkkanaal. De totale omzet krijgt hier in juni een tik van 4,4%, terwijl het aantal facturen zakt met 2,6% en het gemiddelde factuurbedrag met 1,8% afneemt. Geen cijfers om over naar huis te schrijven maar mei was nog een tikje serieuzer. In mei gleed de omzet t.o.v. mei 2019 weg met 12,5%, het aantal orders nam af met 14,4% en de gemiddelde omzet per order (of factuur) kroop met een bescheiden 2,1% omhoog.
Een andere benadering : hoe zijn de cijfers over geheel 2020 t/m week 23 (5 juni) ? Voor de onafhankelijke bedrijven ligt het aantal facturen in deze periode 3,2% onder dezelfde periode in 2019. De omzet per werkorder ligt 4,6% hoger en de totale omzet is 1,3% hoger.
Voor het merkkanaal is het als altijd een ander verhaal. Het aantal facturen is hier 8,6% lager, de omzet per factuur ligt 6,6% hoger en de totale omzet ligt zo’n 2,5% lager. Hogere omzet per factuur klinkt gek, maar het idee hierachter is : meer tijd, minder werkdruk, meer tijd om een goede en complete werkorder te maken. En misschien wat meer aandacht vanuit de eigenaar die zijn auto in goede conditie wil brengen met alle kilometers die er aan gaan komen. Je zou kunnen stellen dat het allemaal geen bloedbad is geworden. Maar een daling is een daling, en we zien hiermee niet wat bruto marges, productiviteit, bottomline etc. zijn.

7. Schadeherstel.

Recente cijfers zijn er niet echt. In mei werd gerekend met forse omzetdalingen van wel 30%. Gemiddeld lag het vertrouwen (20 mei) dat bedrijven door de crisis heen komen op 80%; voor caravan/camper en ruitherstel lag dit duidelijk lager op 55 resp. 67%. Liquiditeitsproblemen kwellen ook deze sector. Gemiddeld 30% van de bedrijven worstelt daarmee; weer zijn caravan/camper bedrijven en ruitherstellers hier de uitschieters met 69 resp. 47%.

8. Wat verder ?
Multi Tank Card ziet herstel van het aantal tankbeurten.
Rijks Water Staat ziet de verkeersintensiteit inmiddels weer liggen op 90% van normaal. De ochtendspits kent wel 20% minder verkeer.
De VACO (banden) ziet bij haar leden een omzetverlies van 23%. 37% maakt inmiddels gebruik van een steunregeling.
De auto-industrie houdt grote schoonmaak. Renault min 15.000 man, Nissan -12.000, BMW -5.000,
Daimler -10.000, Audi -9.500. Corona is hier maar gedeeltelijk de boosdoener. Verkoop kwakkelde al eerder, rationalisatie is al jaren “the name of the game” (platforms, schaalgrootte, inkoop….), en investeringen in nieuwe technologie moeten worden gedekt door kostenbesparingen.

9. en is er nog leuk nieuws ?

Even zoeken dus. OK, het aantal elektrische auto’s dat wordt verkocht en dus de totale vloot aan elektrische voertuigen blijft stijgen. Natuurlijk kreeg ook hier de verkoop een tik van teruglopende nieuwverkoop (lease en consument). Maar het aandeel van EV’s in de verkoop nieuw nam t/m mei flink toe t.o.v. dezelfde periode in 2019(PHEV’s van 1,4 naar 3,5% en BEV’s van 7 naar 9,2%). Het totaal aantal batterij-auto’s (BEV) stond begin 2019 op ruim 47.000 en dat vloog omhoog naar 107.537 eind 2019. Eind mei staat de teller op 119.229. Voor de plug-ins is de groei bescheiden van bijna 96.000 eind 2019 naar 98.660 eind mei 2020.
Het is afwachten wat de markt doet, hoe consumentenvertrouwen zich ontwikkelt, hoe ondernemingen omgaan met mobiliteit, hoeveel kilometers we nog gaan rijden etc. En de subsidiekraan zal zoals altijd effect hebben.
En nu we het toch over wielen hebben en over elektrisch. Het aantal verkochte fietsen ging al in 2018 door de 1 miljoen. Het marktaandeel van elektrisch hierin lag op bijna 42%. Corona doet wonderen. We willen allemaal bewegen, naar buiten, vergroenen, naar ons werk fietsen ( hoe lang?). We willen onszelf allemaal verwennen met een mooie superbike in deze sombere tijden. De fietsen zijn niet aan te slepen inmiddels en de gemiddelde verkoopprijs ligt rond de 1250,00. Elektrische fietsen van boven de 2 mille, racefietsjes van 3000 piek en meer.
Dit is het nieuwe normaal : we verkopen meer fietswielen (nu richting de 2,2 miljoen) dan autowielen (1,4 miljoen).
Op naar een mooie en mobiele toekomst.

Hans Groenhuijsen, 14 juni 2020.

Voor alle artikelen, zie https://www.hansgroenhuijsen.nl/4-fields/
Artikelen over data in de automotive, zie: https://www.hansgroenhuijsen.nl/category/4fields/automotive-en-mobiliteit/

Bronnen o.a. : Bovag, RAI, Automotive/Automotive-online, Aftersales Magazine, Automobiel Management, Autotelex, Indicata, WESP, Aumacon, RVO, Nederlandsche Bank.