Deel 2 : data, een dashboard voor de automotive.

Zo, dat was weer een crisis. Je zou het bijna denken : we hebben het wel achter de rug, die crisis. Nou, er is nog een weg te gaan. De automotive sector heeft ook zo zijn uitdagingen.                                                

1. Begin en einde van een crisis.

Dat gevoel kan al snel ontstaan als je kijkt naar de versoepeling van de maatregelen de afgelopen weken. We zeggen wel eens dat als iedereen het heeft over crisis en de kranten en TV programma’s uitpuilen van het crisisnieuws, het dan wel crisis zal zijn. Anders gezegd, we gaan zien wat we geloven, en geloven wat we zien. Maar dat kan ook gebeuren met het idee dat we er wel zijn. Een gevoel van opluchting overvalt ons : het weer zit mee, we mogen en kunnen weer van alles; we hebben weer tijd om lekker ouderwets te gaan zeuren over het waarom van allerlei maatregelen, was het sowieso allemaal wel nodig ? Tegelijk maken we ons druk over privacy, de groeiende macht van de overheid, zijn we bezig met Black Lives Matter, met onze vliegvakantie. Het vaccin is al in aantocht, Hugo de Jonge is lekker bezig met zijn verkiezing tot lijsttrekker, en het ontwikkelen van een app of een dashboard. En hoe heette ook al weer dat bekende RIVM hoofd ? Maar….

2. Is het glas halfvol of halfleeg ?

De Europese Centrale Bank gooit er nog eens een opkoopprogrammaatje tegenaan van bijna 1500 miljard. De EU sleutelt aan een herstel-fonds van 750 miljard en een begroting tot 2027 van 1100 miljard, en houdt vast aan haar hoge ambities m.b.t. innovatie, klimaat e.d.
Het IMF gaat uit van een wereldwijde recessie (output loss klinkt wat minder dreigend) van richting de 5%, en voor de Eurozone een min van 8 tot 10% in 2020 (maar dan wel weer een plezierige plus van 6% in 2021).
In Nederland stijgt de staatsschuld (als % van het BBP) van onder de 50 naar 63%. De overheid kan rekenen op minder belastingopbrengsten (enkele tientallen miljarden ?), voorlopig meer dan 40 miljard extra uitgaven aan steunmaatregelen, en voor vele miljarden afgegeven garanties.
ING publiceerde cijfers (29 juni) over het aantal verwachte faillissementen. In 2019 lag dat op 2900, in 2020 gaat dat richting de 4000 en voor 2021 is de verwachting dat tussen de 6500 en 10.000 bedrijven het loodje leggen. Een dergelijke hausse aan faillissementen versterkt bijna zichzelf als je niet uitkijkt. Je kan veronderstellen dat bij een aantal bedrijven de rek er wel uit is. Daar staat tegenover dat veel bedrijven hebben gesneden, en vooral flexibeler zijn geworden.
Verder snijden dan op het bot is lastig. Zoals in een vorig artikel al aangegeven, ontstaat er verder druk door het geleidelijk wegvallen van steunmaatregelen, en door de fiscus en de bank die wel uitstel maar geen afstel boden. Vervolgens kan een bedrijf juist door een aantrekkende economie in de problemen komen. Dat geldt vooral voor kapitaalsintensieve bedrijven waar investeringen moeten worden gedaan, en er een grote time lag zit tussen inkoop en verkoop. Vraag is in welke mate steunmaatregelen en een licht economisch herstel comfort bieden. Versoepeling van het Corona-regime helpt in ieder geval (tenzij een tweede golf) in onze mindset, maatschappelijk, economisch etc. Komt bij herstel dat bekende vliegwiel weer op gang ?

3. En wederom dat sleutelwoord : vertrouwen.

Bovag blijft dit met haar monitor volgen. Let wel, het gaat hier over meningen en percepties van ondernemingen. Het gaat niet direct over de harde feiten, over voorspellingen. Maar niettemin is die perceptie van ondernemingen een indicatie. Als die er in geloven, en daar naar handelen is er veel gewonnen. Kijkend naar de weeknummers 12, 15, 19 en 25:
Bij de rijwielbedrijven was het percentage dat een omzetverlies verwachtte achtereenvolgens 27 en 70, 42 en 18%. Volgende vraag is dan hoeveel omzetverlies werd verwacht t.o.v.de tijd van het jaar. Voor de fietsen business was dit in de genoemde weken : 42, 44, 34 en nog
eens 34%.
Bij de onafhankelijke bedrijven (de consument noemt dit vaak de garage, de universeel) was dit : 27, 61, 63 en 52% dat omzetverlies verwachtte. De verwachte daling was 47, 40, 37 en 29%. Bij de (merk)dealers was de verwachting dat er omzetverlies zou optreden
27, 73, 89 en 87%. Het verwachte verlies in relatie tot het seizoen lag op 41, 42, 43 en 31%.

Opvallend is het lage percentage fietsondernemers dat een klap verwachtte (18% in week 25), aanzienlijk minder dan bij de onafhankelijke bedrijven (boven de 50%) en bij de dealers (boven de 80%). Maar kijkend naar hoeveel omzetverlies concreet werd verwacht, dan liggen de cijfers wat dichter bij elkaar. Wat hier opvalt is dat zowel onafhankelijke bedrijven als dealers in week 25 aanzienlijk minder verlies verwachtten dan in week 19. Het ligt voor de hand dat de verbetering van de cijfers in aftersales en occasions hier zijn stempel heeft gedrukt.

In het tijdvak week 12 t/m week 25 steeg het vertrouwen door de crisis heen te komen van 62 naar 85%. De verwachting dat er ontslagen in eigen onderneming zouden moeten vallen daalde, zij het niet spectaculair, van 27 naar 23%. Interessant (maar volgens mij niet bekend) hoe deze percentages zouden zijn als er geen steunmaatregelen waren vanuit de overheid. De impact van de crisis is breed en diep : klanten, orderportefeuille, bezetting in de werkplaats, liquiditeit, annuleringen, leveringsproblemen.

VNO/NCW doet regelmatig een Corona-enquete (de laatste was een mensenleven geleden op 10 juni). Het aantal bedrijven dat erg veel last ondervindt van de crisis loopt terug van 78% eind maart via 64% eind april naar 50% eind mei. Het aantal bedrijven met “enigszins last” neemt wel toe van 20 naar 33 naar 42%. Als het gaat over de impact op branche-niveau verwacht een flink deel van de ondernemingen in de eigen branche substantiële omzetdalingen (in de periode juni/juli/augustus) . 24% verwacht een krimp tot 20%, 24% verwacht een daling tot 40%, 12% gaat uit van een krimp tot wel 60%, 6% rekent met een horrorscenario tot 80%. Voor dezelfde periode gaat 46% uit van een afnemende werkgelegenheid, 20% rekent met een “sterk afnemende” werkgelegenheid; slechts 28% gaat uit van stabiliteit.

Focwa (schadeherstel) staat misschien niet te juichen maar ziet ook lichtpuntjes. Niettemin: 81% ziet minder omzet/orders. 88% vertrouwt op een goede afloop, maar zoals Focwa zelf ook stelt is dus voor 12% die toekomst nogal somber. Eind april dacht 18% van de bedrijven nog aan ontslag niet te kunnen ontkomen en dat zakt eind juni naar 9%. Nog steeds 29% (was 36%) spreekt zijn zorgen uit over de eigen liquiditeitspositie.

4. En wat glimmen ze mooi : Verkoop van nieuwe auto’s.

Veel mensen vragen mij : en, hoe gaat het in de autobranche ? Met altijd de veronderstelling dat  het aantal verkochte auto’s bepalend is voor “top of flop”. En natuurlijk, het is belangrijk, maar er is meer. Toch even die aantallen.
Het eerste halfjaar scoorde -30% t.o.v. 2019, 158.155 auto’s versus 225.779. Het 1e kwartaal ging nog met min 10,7% (alleen maart was al slecht met 23,7% in de min). Q 2 is wel een beetje een bloedbad met in die 3 maanden achtereenvolgens -53,2 en -59,5 en -39,2%. Het hele tweede kwartaal deed daarmee min 50,1%. Verwachting voor het gehele jaar blijft op 350.000 (-21,5% t.o.v. heel 2019).
Hier en daar kijken we naar de aantrekkende verkoop in China (waar de grote Coronaklap eerder viel), en naar de toenemende belangstelling bij consumenten om een auto te kopen (zij het vooral zichtbaar bij gebruikte auto’s). Voor de liefhebber nog even een paar merken : Kia scoort in 2020 een plus(je) van 1,1%, Porsche deed +60% (verschil moet er zijn). Daar tegenover staan Opel (-45), Jaguar (-49) en Alfa (-69).

5. Bij de occasions kan de vlag wel uit.

In juni gingen 120.555 auto’s over toonbank, 14% MEER dan in juni 2019. Het eerste halfjaar 2020 sloot op ruim 1 miljoen auto’s, slechts 2,9% onder dezelfde periode in 2019. Er wordt veel gepuzzeld en verondersteld over deze ontwikkeling. Een verklaring is dat consumenten
zich (vooralsnog) wat afkeren van het OV, en graag in een eigen auto stappen. 20% van de OV-gebruikers zou het OV links willen laten liggen, waarvan 68% (dus 14% op het totaal) overweegt te switchen naar de auto (in een volgend artikel kom ik hier nog op terug).

6. De automakers.

Hoe gaat het met de fabrikanten ? in een vorig artikel gaf ik al aan dat daar zware klappen zijn gevallen, en dat is niet alleen maar een kwestie van wat teruglopende afzet, en massaontslag. OEMs hadden en hebben last van een klap in de verkoop, een tijdelijke sluiting van de productie, en grote problemen in de toelevering. En uit het tijdperk van voor Corona lagen er natuurlijk interessante uitdagingen rondom aandrijving (elektrisch), CO2 emissie (boetes vanuit de EU),concurrentie en prijsdruk, hoge investeringen, technologie etc. En natuurlijk had en heeft dit alles impact op de hele keten, de leveranciers, maar zeker ook de retail (dealernetwerken).
Het supply chain vraagstuk is niet alleen een kwestie van wat minder leveranciers en wat dichter bij huis (lees: minder in Azië) maar wordt een vraag van reduceren van complexiteit, meer inzicht (data, AI), en de lastige afweging tussen productiekosten, lengte en kosten van de keten en transport, kosten van voorraden etc.

7. Aftersales.

Occasionhandel herstelt, en ook de aftersales is weer op het niveau van 2019; althans, dat laten de cijfers zien van WESP. Het herstel was al eerder zichtbaar, zette door in juni en leidt al met al tot aardige rapportcijfers over het eerste halfjaar.
De onafhankelijke bedrijven keken in april en mei nog aan tegen een flinke krimp in omzet van boven de 2,5% in vergelijking met 2019. Juni 2020 was alweer gelijk aan juni 2019. Cumulatief voor het eerste halfjaar 2020 is de omzet licht toegenomen met 1,6%, met een daling in het aantal facturen/orders van 2,7% en een gemiddelde omzet per order van 275,00, een plus van 4,4%.

De dealerbedrijven (het OE kanaal) zijn ook op de goede weg. Hier vielen in april (- 5,5%) en in mei (-14,2%) nog rake klappen in de omzet. Over het eerste halfjaar ligt de omzet 2,9% lager dan dezelfde periode 2019, het aantal orders liep terug met 7,9% en het gemiddelde bedrag per order klom met 5,4%. Voor de hand liggende verklaringen : uitstel (maar geen afstel) van grotere uitgaven, lagere verkoopcijfers nieuw (minder afleveringen), gunstige cijfers over de verkoop gebruikt, interesse bij consumenten in de auto (weg uit OV), de auto als vervoermiddel in de vakantie (dus veilig de weg op).

Goed, genoeg over die buitenwereld en de cijfers. Draai je scherm weg en focus je weer even op je eigen business. Oh ja, wel met die 1.5 meter.

Hans Groenhuijsen, 3 juli 2017.

Bronnen :
Bovag, FOCWA, VNO/NCW, RAI, Automotive/Automotive-online, Aftersales Magazine, Automobiel Management, Autotelex, Indicata, WESP (Werkplaats Service Provider/ WE Support Performance), Aumacon/Carmonitor, RVO, Nederlandsche Bank, IMF, ING.

Vorig artikel over data in de Automotive :
https://www.hansgroenhuijsen.nl/4-fields/data-terreur-of-zinvolle-feiten-een-dashboard-voor-de-Automotive/

Veel artikelen over Corona https://www.hansgroenhuijsen.nl/category/4fields/de-toekomst-een-betere-wereld/
Alle andere stukjes  https://www.hansgroenhuijsen.nl/4-fields/

foto http://www.citroenet.org.uk/passenger-cars/michelin/sm/sm-01.html