Jamie Oliver, Bocuse ? Nee, dan Boonstra (CEO Philips jaren ’90) met zijn bord spaghetti. Hij beschreef de complexiteit van Philips als een bord spaghetti.

Toen hij eenmaal was gestart met deze culinaire metafoor was er geen ontkomen meer aan. Het probleem was een bord spaghetti dus moest de oplossing ook iets worden uit de keuken van Huize Boonstra. Het bord spaghetti was onontwarbaar voor hem dus geeft hij (let wel, dit is historisch) in NRC de voorkeur aan een bord gehaktballen en de volgende dag in de Telegraaf en Volkskrant aan een bord asperges, als metafoor over hoe hij de gewenste Philips-organisatie voor zich ziet.

Volgens de Volkskrant was het nog gekker. Boonstra sprak over het bord asperges; Dudley Eustace (financiele man bij Philips)) sprak over de gehaktballen omdat de buitenlandse pers niet echt bekend was met het verschijnsel asperges. En tot slot spreekt Jan Post (directie Nederland) over een school dolfijnen. Krachtig, zo’n beeld want ruim 20 jaar later kennen we hem nog maar wat zegt nu het gebruik van deze metafoor?
Boonstra heeft een hekel aan complexiteit en houdt van eenvoud, structuur en de hapklare brokken, concernonderdelen die ook makkelijk los zijn te verkopen zonder beschadiging van de rest van de club. Een onderneming in de omvang van Philips is nauwelijks meer te vatten laat staan te beschrijven in al zijn complexiteit.

Het denken en praten over zo’n organisatie wordt makkelijker als je dat doet met beelden en metaforen; je gebruikt ze om de te grote complexiteit, onduidelijkheid en chaos te reduceren.

De ommezwaai van Boonstra is destijds geprezen en verguisd. Het was wel erg schematisch allemaal en een switch van het ene naar het andere uiterste. Vraag is, ook achteraf, of in zo’n situatie een genuanceerde aanpak en het zoeken van een balans succesvol zouden zijn geweest.

Boonstra creëerde de voorwaarden voor een schoonmaak, zette de zaak weer op scherp. Daarmee vormde hij een misschien logische en noodzakelijke fase in de dialectische ontwikkeling van onze gloeilampenfabriek: vanuit de these van het oude Philips naar de antithese (ingeluid door Centurion Jan Timmer) van Boonstra, en vervolgens naar de synthese onder Kleisterlee (één van de langstzittende CEO’s bij Philips).

 

Hans Groenhuijsen, 2009/2016.

Bronnen:
Grinsven, L. van, “Flipper” (over Cor Boonstra en Philips) in Volkskrant, 14.1.1997.
(zie ook: Philips georganiseerd als bord spaghetti ,Volkskrant 11.1.1997).

NRC, jaaroverzicht over 1997, 2.1.1998 “Over Cor Boonstra en het bord gehaktballen”.