CO2 uitstoot volgens de regeltjes: ( CO2 gram) *(aantal auto’s) * 95 EUR =  ?

Eind februari sloten Tesla en FCA (Fiat Chrysler Automobiles) een deal, en wel over CO2 emissies.
Er ontstond wat verbazing, soms wat boosheid, irritatie. Wat was en is er aan de hand?

1.       De feiten.

co2In 2021 moeten auto’s, voor zover in Europa geregistreerd, voldoen aan een nieuwe CO2 norm van 95 gram per kilometer (de oude norm is 130 gram sinds 2015). Dat wordt nog spannend. Het blijft niet bij wat leuke regels en doelen maar de boetes bij overschrijding staan vast:
aantal gram gemiddelde overschrijding over totaal van de in Europa geregistreerde auto’s van een bepaald merk * 95 EUR = heel veel geld.

Maar er mag bundeling of pooling plaats vinden, binnen een concern (zoals bij VAG) maar ook tussen bedrijven. Dat is precies wat er nu gebeurt.
FCA is nu al een gemiddeld grote vervuiler (123 gram per auto, terwijl het gemiddelde over alle merken ligt op 120,5 gram in 2018), is hard aan het werk om te elektrificeren, maar gaat 2021 nooit halen. Dat zou gaan betekenen dat FCA de 95 gram norm gaat overschrijden met bijna 7 gram, en dat gaat leiden tot een imposante boete van 2, 8 miljard EUR (bij een winst wereldwijd van 3,6 miljard).

Tesla (maar ook bijvoorbeeld Toyota) is al langer bezig om emissierechten te verkopen; dat speelt o.a. in California. Zelf is Tesla uiteraard emissievrij met 100% elektrisch. Door de geregistreerde schone Tesla’s rijden de “smerige” FCA-auto’s dus zonder of tegen een aanzienlijk lagere boete.
Tesla’s inkomsten uit dergelijke deals gingen de afgelopen jaren richting enkele honderden miljoenen per jaar, en ook de deal nu met FCA  en met een looptijd van enkele jaren gaat in die richting. Mooi voor Tesla dat haar schone technologie op een bijzondere manier te gelde maakt, en elke dollar kan gebruiken om de continue verliezen deels te compenseren; dat belang is groot als er moet worden afgelost of geherfinancierd.

En leuk voor Tesla-rijders die zich in hun gesubsidieerde schone Tesla kunnen vleien met de gedachte dat zij via FCA nog een steentje bijdragen aan verdere verduurzaming, en het op de been houden van Tesla en Elon Musk in persoon. Tesla moet natuurlijk wel flinke aantallen auto’s blijven verkopen in Europa, anders werkt de deal niet; de uitdaging is dat de model-3 de daling in verkoop van de premium modellen (S en X) ruimschoots moet compenseren.

2.       De reacties.

Er zijn boze, cynische, stemmen die stellen dat FCA er zo wel erg makkelijk mee weg komt; zo’n pooling zou eigenlijk niet moeten kunnen. FCA zou vol moeten bloeden voor die te hoge uitstoot; dat zal ze leren en versneld dwingen tot innovatie. Je zou het ook kunnen zien als een vorm van creatief boekhouden, waarbij we per saldo dan weinig of niets opschieten met die emissiereductie.

co2Begrijpelijk dat er zorg is over de effectiviteit van die emissie-beperking, maar aan de deal tussen Tesla en FCA zitten ook goede kanten. Tesla blijft op het spoor zitten van innovatie en zero emission, terwijl FCA er hard aan moet trekken om zo snel mogelijk na 2021 te gaan voldoen aan de norm (en trouwens ook aan de veranderende vraag vanuit de markt).

De rekening van Tesla is allicht veel lager dan de boete die FCA boven het hoofd hangt, maar het is uiteindelijk beter om mee te gaan met de markt en de concurrentie , en versneld te innoveren.
Daar komt bij dat de EU niet stopt bij 2021. Normen zullen verder worden aangescherpt, en het zou kunnen dat de mogelijkheden tot pooling ook hun grenzen kennen.

3.       Het recht om uit te stoten heeft zijn prijs.

Buiten de automotive kennen we al lang een systeem dat lijkt op de nu gesloten deal. Dat is een systeem waarin emissierechten binnen de industrie verhandeld kunnen worden. Dat aantal rechten is uiteraard van overheidswege beperkt; bedrijven kunnen via de markt een overschot of een tekort aan rechten wegwerken door te verkopen of te kopen. Vraag en aanbod bepalen hier de prijs.

Dat betekent dat bedrijven de economische afweging kunnen maken tussen “zelf emissies reduceren” of rechten bijkopen. Per saldo wordt dan de emissie van CO2 gereduceerd op een plaats en op een manier die economisch gezien optimaal zijn, lees: tegen de laagste kosten.

Ook hier geldt natuurlijk dat door wet- en regelgeving de noodzaak tot emissiereductie toeneemt en dus de vraag naar rechten. De hoeveelheid emissierechten kan in de loop van de tijd worden teruggeschroefd. En de prijs per eenheid (emissierecht) kan met die markt mee bewegen.

En zo is CO2 emissie ook gewoon een kwestie van kosten en baten,  van vraag en aanbod, van mooie intenties en harde dollars.

mei 2017.

Bronnen o.a.:

https://www.autocar.co.uk/car-news/industry/fca-and-tesla-agree-deal-beat-eu-emissions-regulations

https://www.ft.com/content/7a3c8d9a-57bb-11e9-a3db-1fe89bedc16e

https://autovistagroup.com/index.php/news-and-insights/fca-will-pool-tesla-emissions-its-own-help-meet-co2-targets

https://cleantechnica.com/2019/04/07/tesla-fiat-dance-an-interesting-tango/