Het is maar een kleine stap van de elektrische auto, via CO2, naar het klimaatvraagstuk, naar de toekomst van de wereld : “ the earth will survive but we may not”, een somber perspectief, althans voor de mens. De EV is het wonder op wielen en de oplossing voor al onze problemen, maar zo eenvoudig is het niet.  Grote plannen, grote oplossingen, veel power, veel investeren.

Problemen en oplossingen in een andere dimensie.

Ondertussen krijgen veel van de grote problemen een andere dimensie, en vragen om andere oplossingen. Tot nu toe  denken we dat problemen kunnen worden aangepakt op een voor ons bekende manier: ontkennen, een beetje erkennen, wat schuiven met maatregelen en planning.
We nemen uiteindelijk maatregelen  die we maar ten dele uitvoeren, en die sowieso maar een kleine bijdrage leveren aan de oplossing. Bij die oplossingen blijven we graag dichtbij huis, we definiëren bekende problemen en hun oplossingen in termen van gisteren, van die goeie ouwe tijd. We denken binnen de grenzen van het bestaande, van het dominante paradigma. En soms hebben we een favoriete oplossing maar moeten we er nog even een probleem bij zoeken.

We kunnen alleen maar denken in termen van geleidelijkheid, kleinere veranderingen, stap voor stap, een beetje anders en een beetje minder. Door die beperking zien we over het hoofd dat veranderingen echt groots en ingrijpend kunnen zijn, zowel in de sfeer van problemen als in de sfeer van oplossingen. We zien niet de samenhang van problemen en oplossingen. Het lastige is dat problemen zichzelf en andere problemen versterken, cumuleren, versnellen en dus compliceren. Het mooie (maar niet makkelijk) is dat ook oplossingen elkaar kunnen helpen en versterken : kleine impuls en grote impact.

We zien soms die beroemde disruptie ergens ver weg of in de toekomst, maar vergeten dat die al aan de deur klopt. Hier zitten die venijnige, vaak onomkeerbare,  veranderingen; ze gaan door, versnellen en schieten voorbij dat beroemde point of no return. CO2 uitstoot kunnen we eindeloos doorzetten om dan over 100 jaar de grote opruiming te beginnen; dat is dan tegen die tijd wel een te grote klus maar vooral is in de tussentijd de opgelopen schade onherstelbaar.

WYSIWYG: What You See Is What You Get.

Ha, een auto.
Onze perceptie van de auto is een voorbeeld. In zijn verschijning is de auto al ruim 100 jaar een ding met veelal 4 wielen (een heldere geest zegt dan: nee hoor, 5, denk aan het reservewiel; of 6 als je het stuurwiel meerekent), een motor (stoom, elektrisch, uiteindelijk benzine of diesel). Het brengt je van A naar B (en terug), voor je werk, boodschappen of vakantie. Het geeft plezier (sportief, rijden is fun), biedt status en een gevoel van comfort. Het is en blijft(?) die prettige cocon van waaruit je kijkt naar al die andere mensen en (stilstaande)auto’s. Die auto biedt schoonheid,  status, comfort, flexibiliteit, snelheid (soms), toegankelijkheid, gemak. De automotive is een bedrijfstak waar je  U tegen zegt. De verwevenheid met andere industrieën is groot: met de staal, chemie, olie, elektronica etc. Kortom, die auto is onlosmakelijk verweven met de wereld er omheen.

WYNIWYG: What you need is what you get

Ha, een ….., tja, wat eigenlijk ?
In 100 jaar is niettemin die auto vele malen fundamenteel veranderd : alle belangrijke componenten hebben een gedaanteverwisseling ondergaan. Functionaliteit verschoof , bijvoorbeeld van sportief voor de happy few, status voor de elite, naar vervoermiddel voor de massa. Wat verandert er dan nu en waar leidt dat toe?
Het lijkt er af en toe op dat  we rondom die auto nu te maken hebben met 2 dingen: CO2/klimaat, en elektrificering (als oplossing). Als we dat even regelen zijn we wel klaar: we gaan elektrisch rijden en misschien wat minder rijden omdat het moet, omdat het niet anders kan soms. Een redelijk comfortabele gedachte maar niet realistisch. En bovendien een negatief verhaal: minder, inleveren, het moet maar.

Het gedrag van auto’s verandert, de besturing wordt geleidelijk overgenomen door systemen. De auto is niet langer een ding op zich, in een isolement, maar is verbonden (daar zijn we: connected, digitalisering, data) met jou, je huis, de garage, andere auto’s, de weg, je verzekeraar. De auto is slechts een, zij het belangrijke, component binnen het scala aan vervoersmodaliteiten. Het gebruik van de auto verandert; het wordt een rijdende werkplek of lounge hoek, een delivery point voor pakketjes. De gebruiker verandert; alles en iedereen kan zich verplaatsen met die auto die al het werk doet, dus meer gebruikers en meer gebruik. Infrastructuur verandert (stedelijk, snelwegen etc.) en biedt een netwerk aan mobiliteitsdiensten, energie(productie, opslag, distributie, gebruik) gaat op de helling.

Steeds meer kunnen andere oplossingen in mobiliteit eigenschappen en waarden bieden die de conventionele auto ook biedt, of zelfs meer. Het ligt voor de hand dat wat nu nog ondenkbaar is (of onwenselijk) uiteindelijk verandert: onze manier en locatie van werken, het loslaten van die “conventionele” auto als het vervoermiddel bij uitstek tot in de eeuwigheid, onze focus op ongebreidelde groei  van de economie en van onze consumptie. De aanbodkant van de markt verandert, zowel de auto (andere energie, ander rijgedrag, meer data) als andere modaliteiten en infra en energie. Maar ook de vraagkant gaat schuiven, deels “spontaan” en deels gedreven door wetgeving, beprijzing en functionaliteit.

Meer mensen, meer auto’s.

We zien  in de wereldbevolking en in het aantal auto’s op de aardbol een spectaculaire groei.
jaar      mensen                 auto’s
1975     4 miljard              350 miljoen
1995     5,7 miljard           700 miljoen
2015     7,3 miljard           1,3 miljard
2020    7,8 miljard           1,4 miljard

Zelfs als het groeitempo van de wereldwijde autovloot (ruwweg een verdubbeling elke 20 jaar)  sterk terugloopt, dan is een aantal van ver boven de 2 miljard een optie : groeiende bevolking, groeiende welvaart, meer behoefte aan transport en individuele mobiliteit. Linksom of rechtsom hebben we daar veel meters voor nodig, om te rijden, stil te staan en te parkeren. Productie zal, met alle technologische vooruitgang, uiteindelijk toch een kwestie zijn van grondstoffen, productie van onderdelen en componenten en assemblage. De vraag naar energie (in productie en in gebruik) neemt toe. Het is een illusie om te denken dat dat allemaal kosteloos is, mogelijk is zonder belasting van het milieu. Technologie kan veel, lost veel op, maar is geen panacee voor alles wat we willen, voor alle vraagstukken die zichtbaar worden.

Veranderen binnen het systeem of veranderen van het systeem ?

Willen we dus nog steeds die auto maar dan alleen met een ander motortje ? en misschien een tikkie minder rijden ? of willen we echt een draai maken in mobiliteit, echt anders ?
Kortom,  de puzzel is groter en complexer dan we denken en we zijn er nog niet met meer EV’s en minder uitstoot. Geen drama (soms wel), wel veel verandering, verstoring, onzekerheid. Maar ook, hoe afgezaagd dat mag klinken, veel kansen, veel verbeterpotentie, een betere wereld. Te vaak wordt die ingrijpende verandering gepresenteerd als een bedreiging, als een kwestie van inleveren, kommer en kwel. Makkelijk is het niet, en prioriteiten zullen anders worden, welvaart en welzijn zullen beter moeten worden verdeeld.

Vaak wordt gesproken over een switch van verandering binnen het systeem (=economie, overheid, bedrijfsleven, samenleving, burgers) naar verandering van het systeem. Daar zijn we mee bezig, maar traag en met veel strijd en tegenstellingen. En het lastige met zo’n grote systeemverandering is dat het veel gedoe geeft en dus leidt tot veel verzet. Bijkomend probleem met verhalen over die grote verandering is dat het vaak wordt geassocieerd met progressief, met links, met “zij daar”, met een greep naar de macht door linkse rakkers of door het grootkapitaal, denk aan de macht die wordt toegeschreven aan de top In Davos, aan het World Economic Forum.  Daar zijn we weer: strijd, verdeeldheid, alternative facts, en veel samenzwering.

De wereld redden is een nobel doel, maar het blijft een lastige klus.

Hans Groenhuijsen, 25 november 2021.

 

Recente artikelen hierover o.a. :

. https://www.hansgroenhuijsen.nl/4-fields/de-elektrische-auto-een-mooie-toekomst-achter-zich/
. https://www.hansgroenhuijsen.nl/4-fields/de-ev-subsidies-belonen-en-straffen-afremmen-of-gas-geven/
. https://www.hansgroenhuijsen.nl/4-fields/de-elektrische-auto-geloof-komt-te-voet-en-gaat-te-paard/
. https://www.hansgroenhuijsen.nl/4-fields/deel-1-over-voorspellen-ceteris-paribus/
. https://www.hansgroenhuijsen.nl/4-fields/over-de-ev-meten-is-weten/

. Meer dan 40 artikelen rondom de EV  zie   https://www.hansgroenhuijsen.nl/category/4fields/electric-vehicle/

. Alle artikelen en blogs , zie: https://www.hansgroenhuijsen.nl/4-fields/

. Wil je in het vervolg wekelijks mijn blog ontvangen ? Meld je aan  via “aanvraag artikelen” op
https://www.hansgroenhuijsen.nl/inschrijven-kennisblogs/

. ©alle rechten voorbehouden Hans Groenhuijsen, 2021.   Zie https://www.hansgroenhuijsen.nl/copyright/