Het kan vriezen, het kan dooien.
De Elfstedentocht komt weer voorbij : niet realistisch misschien, maar wel mooi om over te dromen. Een oud gezegde : het kan vriezen en het kan dooien; nog een paar generaties en we weten niet eens meer wat vriezen, ijs, en Elfstedentocht is. Andere woorden en statements kregen de afgelopen jaren de overhand : crisis, systeemcrisis, klimaat, the great reset, voorbij het point of no return. En tegelijk bleek maar weer eens dat we slecht zijn in voorspellen, in problemen oplossen, in het bouwen van een betere toekomst (versus het plak-en lapwerk in het behouden van wat er was en is).
Kijken en denken.
Onze manier van kijken en denken wordt sterk bepaald door al dat gedoe. In goede tijden (welvaart, welzijn, groei, die betere wereld) vinden we grote turbulentie, onvoorspelbaarheid, ingrijpende veranderingen en disrupties etc. positief, echt gaaf en cool, kansen biedend. In slechtere tijden vinden we vaak diezelfde dingen juist negatief, bedreigend, orde verstorend. En zien we de toekomst verder ook somber in. Soms denken we omgekeerd en houden onszelf voor de gek; dan zijn het niet de (zogenaamde) feiten die tot de logische conclusie leiden dat we in een crisis verkeren. Maar we zijn er op voorhand van overtuigd of hebben het gevoel dat we in een crisis verkeren en gaan daar dan het bewijs/de feiten bij zoeken. Wat ook kan, is dat we denken (en vooral hopen) dat het allemaal goed gaat en vol vertrouwen de toekomst in kunnen gaan; ook bij dit vooringenomen standpunt worden dan de passende ‘”feiten en bewijzen” gezocht.
We gebruiken allerlei modellen en cijfers om grip te krijgen op die boze buitenwereld, zijn op zoek naar positieve signalen, willen zo graag. Te vaak sluiten we onszelf op in een beeld van de werkelijkheid, zetten we ons klem tussen hoe mooi het echt vroeger was, hoe somber het recent was, hoe slecht het eruitziet voor de dag van morgen met misschien een sprankje hoop voor een verafgelegen betere toekomst.
Het logische advies kennen we wel : wees een beetje nuchter en consistent in je manier van kijken, je analyses, praat jezelf niet de put in, geloof niet dat elke trend tot in het oneindige doorgaat. We kennen de bekende disclaimer: resultaten uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst. Daar zit trouwens een gekke gedachte achter : alsof resultaten in het verleden altijd positief waren maar we daar niet op mogen rekenen. Het omgekeerde, dus slechte resultaten zouden juist hoop moeten geven op verbetering.
Wat een gedoe allemaal.
Duidelijk dus, het was geen feest de afgelopen twee jaar. Als je een lijstje maakt, zie je het al. Corona, vraaguitval, oplopende inflatie, stagnatie in productie en in handelsstromen, oplopende politieke en economische spanningen, onrust en onvrede etc. En dan laten we klimaat, energie, stikstof en wonen nog even links liggen. Kijkend naar de automotive spelen diezelfde factoren. Meer in detail : koopkracht, uitstel van aankoopgedrag, meer thuiswerken, minder kilometers, vlucht uit OV, stagnatie in productie van nieuwe auto’s (ook dit jaar), dalende verkoop van nieuwe auto’s, ook stagnatie in verkoop van EV.
Maar ook groeiende vraag naar en verkoop van gebruikte auto’s (tegen hogere prijzen), impact van de aanpassing in bijtelling, subsidie op EV voor de consument, blijvende druk op de retail (minder contracten, minder winkels) en uiteindelijk fundamentele aanpassing in business modellen (het agentenmodel rukt op, van auto naar mobiliteit etc.). Bij elke variabele kan je zeer verschillende inschattingen maken, die bij elkaar optellen met de conclusie : het einde is nabij, of : er komen betere tijden.
De valkuilen van de tijd.
Een paar aandachtspunten om te ontsnappen aan de valkuilen van de tijd ? Het is goed om :
. te proberen feiten op een rij te krijgen,
. feiten te scheiden van mening en emotie (beiden blijven waardevol overigens),
. aannames en veronderstellingen expliciet te maken,
. en misschien een idee om maar weer eens te gaan denken in scenario’s,
. in de tijd een onderscheid te maken tussen verleden/heden/toekomst,
. te redeneren in de korte termijn en de (middel)lange termijn,
. onderscheid te maken tussen waar je wel en waar je geen grip op hebt,
. tussen wat gewoon even moet gebeuren, en wat echt belangrijk is.
Even terug naar dat ijs, naar de Elfstedentocht, en vooral de eindeloze discussies vooraf : lukt het wel of niet, is het ijs sterk genoeg, hoeveel millimeter ijsvloer ligt er, hoe is het ijs bij de bruggen, geheimzinnige bijeenkomsten van de rayonhoofden die de status krijgen van orakel, en dan het verlossende woord : “It giet oan”. En dan gaan we los met 17,5 miljoen mensen. Het zou mooi zijn, als we zo 2022 (en volgende jaren) tegemoet treden.
Tijd om maar weer eens wat feiten op een rij te zetten; of het allemaal veel zegt over het komende jaar is dus maar zeer de vraag. Binnen een paar dagen lever ik nog wat cijfers over de automotive in 2021 en een vooruitblik op 2022, lang leve de flashback en de flashforward.
Hans Groenhuijsen, 9 januari 2022.
Eerdere blogs over kijken, denken en analyseren, over voorspellen :
https://www.hansgroenhuijsen.nl/4-fields/deel-1-over-voorspellen-ceteris-paribus/
https://www.hansgroenhuijsen.nl/4-fields/deel-1-over-voorspellen-ceteris-paribus/
https://www.hansgroenhuijsen.nl/mislukte-voorspellingen-ik-was-mijn-handen-in-onschuld/
https://www.hansgroenhuijsen.nl/de-kunst-van-het-voorspellen/
. Alle artikelen en blogs , zie: https://www.hansgroenhuijsen.nl/4-fields/
. Wil je in het vervolg wekelijks mijn blog ontvangen ? Meld je aan via “aanvraag artikelen” op
https://www.hansgroenhuijsen.nl/inschrijven-kennisblogs/
. ©alle rechten voorbehouden, Hans Groenhuijsen, 2022.
T 06-52 58 95 85
M hans@hansgroenhuijsen.nl
I https://www.hansgroenhuijsen.nl
Link https://www.linkedin.com/in/4fieldshansgroenhuijsen/