Die weerstand is bekend, we zijn kritisch, afwachtend, bang om te verliezen, bang voor het onbekende (je weet wat je hebt….).  Vaak richt dat verzet zich niet zozeer op WAT er verandert, maar meer op het hoe, waar, wanneer. Een voorbeeld in de wereld van mobiliteit. De auto werd in de 19^de eeuw aanvankelijk gezien als een groot gevaar. Die auto maakte lawaai, produceerde lawaai en stank, leidde tot ongelukken. En, erger nog, bedreigde de rust en stabiliteit van die idyllische samenleving. Veel verzet en de eis dat elke auto in de bebouwde omgeving vooraf moest worden gegaan door iemand met een rode vlag. Maar geleidelijk raakte men vertrouwd met die auto, begon men de zegeningen en mogelijkheden in te zien van de automobiel, en werden de nadelen van die auto steeds kleiner. Sterk versimpeld : een wereld die zo aan verandering onderhevig was, zich zo snel ontwikkelde, in beweging was, vooruitgang boekte, vroeg om letterlijk en figuurlijk meer beweging, meer mobiliteit. Het was de wisselwerking, de werking van het systeem, die de beweging en de versnelling bracht.

En ook nu is er weerstand, maar waartegen ?

Een stap verder is dan elke verandering afkomstig uit de koker van Brussel, van de groene maffia, van alles wat links en zogenaamd progressief is en kan dus linea recta in de prullenbak.  We kunnen dan niet meer volstaan met vervanging van de auto door de fiets of door OV, denken we. We kunnen niet meer toe met een beetje minder rijden (afstand en/of snelheid), een beetje schoner, een wat bescheidener auto eventueel. Het zijn nu juist die woorden als verminderen, veranderen, ingrijpend, compleet anders, die als een rode lap op een stier werken. Enthousiasme was  wellicht al niet groot op voorhand maar met deze termen gaan de hakken pas echt stevig in het zand. Electoraal gooi je er niet echt hoge ogen mee. Het individu, het grote IK, ervaart de aanval,  de dreiging, de beperking, de straf, en gaat dus in een reflex daarop reageren. Elke verandering is negatief, betekent altijd en overal “inleveren”.  Het grote WIJ raakt uit beeld : waar kunnen we verbeteren, faciliteren, een alternatief bieden, erger voorkomen, zorgen voor een betere wereld nu en later. De verbeteraars of utopisten praten ondertussen over de grote vervuilers, de conservatieve egoïsten, de petrolheads (ook vaak een geuzennaam, die met trots wordt gedragen trouwens), het grootkapitaal, de hedonisten …..
Kortom, de sfeer zit er weer goed in.

Waar zijn we dan zo tegen ?

Even terug naar die auto met rode vlag  eind 19^de eeuw. Er waren uiteenlopende argumenten om tegen te zijn.  Nu in de 21^ste eeuw is dat niet veel anders. Die tegenstem kan te maken hebben met de basisfunctie van de auto, van A naar B en terug,  de auto dus als verschaffer van mobiliteit. De snelheid van de ene of andere oplossing kan een issue zijn. Het kan zijn dat we de auto zoals we die nu kennen een functie heeft  in de zin van statusverhoging, imago, het plezier van bezit; of wordt gezien als een sportief ding, een stuk speelgoed, een ding dat gewoon plezier verschaft (wat de Duitser zo mooi noemen “Freude am Fahren”.  Het kan gaan over de kosten (en baten) van de ons vertrouwde auto versus al die alternatieven in de toekomst. Verzet tegen verandering kan zijn basis vinden in de angst voor de grote maatschappelijke en economische impact als we die hele industrie op het spel zetten.  De auto kan worden gezien als symbool en drager van de zo veel geprezen vrijheid, het avontuur, een middel tot zelfexpressie en zelfverheffing. Verandering kortom vormt op meerdere aspecten een directe bedreiging. En tot slot is daar het ongerichte basale verzet tegen wat voor verandering dan ook. Gewoon tegen zijn heeft zo zijn charme.

Dit alles overziend, is die auto dan eigenlijk het summum van mobiliteit, diep geworteld in ons brein, onze oerdriften, onze emoties, met diepe wortels in de economie, de samenleving, onze cultuur. En zou je elke illusie dat je de mens en zijn auto kunt veranderen moeten vergeten. Het is wat het is, de mens is en blijft mobiel,  de auto is er en blijft rijden, punt uit. Bij het bedenken van alternatieven helpt het niet echt om de auto “slechts” te zien als de invulling van een mobiliteitsvraag, als het antwoord op een verplaatsingsprobleem. De auto is zoveel meer  en juist daardoor is bijna elk alternatief onaantrekkelijk, want slechts een antwoord op een mobiliteitsvraag.

The moment of truth, de 21^ste eeuw.

Dat zo zijnde (of niet), nu naar de 21^ste eeuw. We zagen de bui al  eerder hangen natuurlijk. Onze manier van leven heeft zo zijn nadelen. Ernstige vervuiling, uitputting van de aarde in alle opzichten, verwoesting van ecosystemen, van biodiversiteit, blijvende en zelfs groeiende ongelijkheid in onderwijs, gezondheid, welvaart en welzijn. Met de ogenschijnlijk comfortabele gedachte dat dit jou niet direct raakt, anderen eerst aan de beurt zijn, pas volgende generaties de wrange vruchten plukken. Met altijd die rustgevende overtuiging dat het wel meevalt, dat we (of zij daar) er iets op vinden, dat het vooral de wereld als geheel  raakt en niet zozeer jouw eigen bubble (eigenlijk een diep verontrustende gedachte natuurlijk). En tot slot met de prettige relativering dat jij als individu er toch niets aan kan veranderen, jouw bijdrage nihil is, dus waarom veranderen ? Hoe groter het probleem, des te krachtiger de ontkenning. Met een gedrag  dat we toeschrijven aan die domme struisvogel die zijn kop in het zand steekt. Sterker nog, we versterken dat verkeerde gedrag, genieten zo lang het nog kan, “sch..t” aan de wereld, cool om gewoon door te gaan.  En we plaatsen  ook deze discussie in allerlei (schijn)tegenstellingen : stad-platteland, de hardwerkende Nederlander versus de grachtengordel/elite, de Groene maffia (den Haag en Brussel) tegenover de portemonnee en welvaart en vrijheid van de individuele burger.

Goed dus, lang leve  de V : van vooruitgang,  van verplaatsing, van veranderen, van verantwoordelijkheid, van vrijheid. Daar zijn we toch allemaal voor ?

 

Hans Groenhuijsen, 12 februari 2024.

T                06-52 58 95 85
M              hans@hansgroenhuijsen.nl
I                 https://www.hansgroenhuijsen.nl
Link           https://www.linkedin.com/in/4fieldshansgroenhuijsen/

Alle artikelen en blogs , zie: https://www.hansgroenhuijsen.nl/4-fields/

. wekelijks mijn blog ontvangen ? Meld je aan  via “aanvraag artikelen” op
https://www.hansgroenhuijsen.nl/inschrijven-kennisblogs/

. ©alle rechten voorbehouden Hans Groenhuijsen, 2024.